عوارض پوستی رژیم کتوژنیک | معرفی ۶ مورد + راه درمان

عوارض پوستی رژیم کتوژنیک می‌تواند شامل کتوراش، اگزما پوستی، التهاب، دهیدراتاسیون پوست، خارش، پسوریازیس و… باشد. به صورت کلی این عوارض خطر چندانی ندارند اما به هر صورت نیاز است تا به این مشکلات توجه شود. البته راهکارهایی برای کاهش یا جلوگیری از ایجاد این عارضه‌ها، وجود دارد. خبر خوب این است که همه افراد به این عوارض مبتلا نمی‌شوند و درصد ابتلای افراد مبتلا هم در طیف گسترده‌ای قرار دارد. با این وجود در ادامه راجع به علل ایجاد این مشکلات و روش‌های رفع آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

شایع‌ترین عوارض پوستی رژیم کتوژنیک

رژیم کتوژنیک تغییرات عظیمی در متابولیسم بدن شما ایجاد می‌کند و این اصلی‌ترین علت ایجاد عوارض پوستی است. در ادامه نقل قولی از دکتر جان اسمیت در همین باره آمده است.

رژیم کتوژنیک می‌تواند به مشکلات پوستی منجر شود به دلیل تغییرات در متابولیسم چربی و سطح هیدراتاسیون.

.The ketogenic diet can lead to skin issues due to changes in fat metabolism and hydration level

البته که بسیاری از متخصصان، عوارض احتمالی رژیم کتوژنیک از جمله مشکلات پوستی را در قبال فواید بسیار زیاد این نوع رژیم، کاملا منطقی و برای بدن به صرفه می‌دانند. با این وجود شایع‌ترین مشکلاتی که افراد با آن مواجه می‌شوند، موارد پایین هستند.

کتوراش چیست؟

احتمالا اولین اسمی که در مورد عوارض پوستی رژیم کتوژنیک به چشمتان می‌خورد، کتوراش است. راش (rush) به صورت کلی برای اشاره به تغییرات پوستی مثل: خارش، التهاب و تغییر رنگ پوست به کار می‌رود. کتوراش به صورت تخصصی به راه‌هایی که در نتیجه رژیم کتوژنیک ایجاد شده باشند اشاره می‌کند. در ادامه  هر یک از این مشکلات را به تفصیل و به صورت جداگانه توضیح داده‌ایم‌.

نکته مهمی که وجود دارد راجع به شدت عوارض پوستی حاصل از این رژیم است. در واقع بروز این مشکلات به سبب ژنتیک، مواد غذایی و حتی آب و هوا متفاوت است؛ اما هیچ یک از این مشکلات بدون درمان نیستند. تنها باید آرامش خود را حفظ کنید و بازنگری‌های لازم را در رژیم غذایی خود اعمال کنید.

یکی از محبوب‌ترین روش‌های لاغری، رژیم کتوژنیک ۲۸ روزه است که به شما این فرصت را می‌دهد در مدت زمان کوتاهی آن را تجربه کنید و متوجه شوید آیا عوارض پوستی رژیم کتوژنیک در شما ظاهر می‌شود یا خیر. ما برای راحتی شما یک نمونه رایگان از این برنامه ۲۸ روزه آماده کرده‌ایم تا بتوانید بدون هزینه آن را امتحان کرده و نتیجه را بهتر ارزیابی کنید.

۱. خشکی پوست

خشک شدن یا دهیدراته شدن پوست، می‌تواند روی پوست ایجاد شود.‌ خشکی می‌تواند به صورت موضعی (یعنی تنها پوست قسمت‌های خاصی از بدن) یا به صورت کامل باشد. در هر صورت کمبود آب به دلیل تغییرات سوخت و ساز بدن، می‌تواند عامل این اتفاق باشد‌. یک دلیل دیگر، کاهش تولید چربی‌های طبیعی پوست است. چرا که بدن بیشتر درگیر پاکسازی و سوخت و ساز می‌شود .

به همین دلیل تولید چربی‌های پوستی می‌تواند محدود و باعث خشکی پوست شود. دهیدراته شدن پوست می‌تواند باعث بروز مشکلات ثانویه‌ای از جمله ترک پوست و حساسیت بیشتر شود. در صورت کم توجهی و افزایش خشکی، بدن می‌تواند در معرض عفونت‌ها و التهاب هم قرار بگیرد. جهت رفع این مشکل راهکارهای زیر موثری هستند.

• استفاده از کرم‌های و لوسیون‌های مرطوب کننده. (خصوصا اگر دچار خشکی موضعی هستید)
• مطمئن شوید آب کافی مورد نیاز بدنتان تامین است.
• استفاده از روغن‌های بدن خصوصا محصولاتی که حاوی روغن زیتون و روغن نارگیل هستند، می‌توانند چربی طبیعی مورد نیاز پوست شما را تامین کنند.

۲. آکنه

آکنه خصوصا در پوست‌هایی که مستعد جوش و آکنه هستند، بروز بالاتری دارد. در تعریف کلی آکنه می‌تواند به شکل جوش‌های سر سیاه و سر سفید ظاهر شود. در موارد شدیدتر هم می‌تواند باعث خارش و التهاب شود. در گام اول باید بدانید که این واکنش طبیعی بدن شما است و نباید نگرانی داشته باشید. چون افزایش استرس می‌تواند به عنوان یک عامل تشدید کننده عمل کند.

علت ایجاد آکنه‌ها می‌تواند تغییرات هورمونی باشد. سطح انسولین که هورمون اصلی تنظیم‌کننده قند خون است، در رژیم کتوژنیک تعدیل می‌شود. یکی از پیامدهای این امر افزایش تولید سبوم (چربی طبیعی پوست) است. به علاوه تغییر در میکروبیوم و محیط زندگی باکتری‌های مفیدی که روی پوست زندگی می‌کنند هم می‌تواند باعث ایجاد آکنه شود. با اجرای ۲ راهکار زیر، آکنه‌ها از بین می‌روند.

• کنترل میزان قند دریافتی در رژیم غذایی. حتما با مشورت فرد متخصص، روی قند دریافتی و در نتیجه کنترل انسولین، نظارت بیشتری داشته باشید.
• استفاده از محصولات ضد آکنه: ژل‌ کرم‌ها یا لوسیون‌هایی که در ترکیبات آن‌ها از سالیسیلیک اسید یا بنزوئیل پراکسید استفاده شده است، برای کاهش و درمان آکنه‌ها موثر هستند.

۳. تغییر رنگ پوست 

گاهی اوقات تغییر در چرخه‌های بیوشیمیایی بدن در رژیم کتوژنیک، می‌تواند باعث تغییر در رنگدانه‌های پوست شود. شدت این موضوع به صورت ژنتیکی تعیین می‌شود. با این حال تعداد رنگدانه‌های یا کیفیت ساخت آن‌ها می‌تواند عوض شود. گاهی عدم تعادل رنگ دانه‌ای و یکسان بودن آن در تمام سطح پوست، به لحاظ زیبایی برای افراد آزار دهنده است. این موضوع می‌تواند اعتماد بنفس را هم تحت تاثیر قرار دهد. با این حال راه حل های مختلفی برای این مشکل شرح داده شده است.

• آنتی اکسیدان‌ها: استفاده بیشتر از میوه‌ها و سبزیجاتی که سرشار از آنتی اکسیدان هستند، می‌تواند به حفظ رنگ طبیعی پوست کمک کند.
• مشاوره با متخصص پوست: درصورت شدید بودن آکنه‌ها، با یک متخصص پوست صحبت کنید.

۴. خارش و التهاب 

برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی، برای پوست بسیار ضروری هستند. رژیم کتوژنیک به دلیل محدود بودن در دریافت کربوهیدرات، می‌تواند باعث کمبود برخی مواد غذایی برای پوست شود. از جمله ویتامین E و زینک (Zink) که یک ماده معدنی است. جذب و استفاده از این مواد در پوست می‌تواند دچار اختلال شود.

در نتیجه علائمی مثل: خارش و هر نوع التهاب پوستی دیگری می‌تواند بروز کند. به همین دلیل هم لازم است تا در رژیم غذایی خود مقادیر مناسبی از این مواد را دریافت کنید. خارش و التهاب می‌تواند آزار دهنده باشد و زمینه ساز مشکلات پوستی دیگری از جمله اگزما شود.

• استفاده از کرم‌ها و‌محصولات ضد التهاب: هیدروکورتیزون و عصاره آلوئه‌ورا به تسکین التهاب‌های پوستی کمک می‌کنند.
• مصرف مکمل‌ها: خصوصا مکان‌های حاوی ویتامین‌ها و زینک، می‌تواند موثر باشد.
• اجتناب از مصرف محصولات حساسیت زا: ترجیحا از محصولات آرایشی و بهداشتی غیر معطر و بدون الکل استفاده کنید.

۵. اگزما 

اگزما یک درجه شدیدتر از مشکلات التهابی پوست است. اگزما که می‌تواند از عوارض پوستی رژیم کتوژنیک باشد، تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. یکی از این عوامل تغذیه است که تحت تاثیر مستقیم رژیم کتوژنیک قرار دارد.

به ویژه اگر به برخی از خوردنی‌های اساسی که در رژیم کتوژنتیک توصیه می‌شوند حساسیت داشته باشید، اگزمای شما تشدید خواهد شد. اگزما می‌تواند باعث ایجاد عفونت‌های ثانویه شود و مشکلات بیشتری ایجاد کند. پس رفع اگزما از اولویت‌های مهم خواهد بود. راهکارهای زیر برای کاهش و درمان اگزما توصیه شده است.

• مرطوب کننده های قوی: استفاده از محصولات آبرسان و مرطوب کننده روی بهبود اگزما موثر است.
• اجتناب از مواد آلرژی زا: ابتدا موادی که تحریک‌کننده هستند را شناسایی کرده و از مصرف آن اجتناب کنید.

۶. پسوریازیس 

آخرین و بدترین عارضه پوستی که می‌تواند در اثر رژیم کتوژنیک ایجاد شود، پسوریازیس است. پسوریازیس که به آن صدفک هم گفته میشود، یک بیماری خود ایمنی پوستی است، که در آن چرخه تولید و مرگ سلول‌های پوستی، سریع‌تر از زمان استاندارد انجام می‌شود. درنتیجه باعث مشکلات زیادی در سطح بدن و پوست سر می‌شود. عدم تعادل مواد غذایی می‌تواند عامل مهمی در ایجاد پسوریازیس باشد. در این بیماری لکه‌های قرمز و فلس دار روی پوست ظاهر می‌شوند که از جهات مختلف برای فرد مبتلا آزاردهنده است.

• استفاده از محصولات مناسب: شامپوی مورد استفاده فرد باید مناسب افرادی دارای پسوریازیس باشد و از کرم‌های حاوی ترکیبات کورتیکواستروئیدی برای کاهش پسوریازیس استفاده شود.
• مدیریت استرس: استرس عامل تشدید کننده مهمی است که در کنار کنترل تغذیه باید کنترل شود. تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن و یوگا روی این امر تاثیر گذار است.

جدول خلاصه عوارض پوستی رژیم کتوژنیک

سخن آخر

عوارض پوستی رژیم کتوژنیک، یکی از واکنش‌های طبیعی بدن در برابر این رژیم هستند که برای برخی از افراد ایجاد می‌شوند. تمامی از عارضه‌ها با انجام راهکار مناسب قابل درمان هستند. در این مطلب راجع به انواع عوارض پوستی که می‌توانند به دلیل رژیم کتوژنیک ایجاد شوند، صحبت کردیم. خارش، التهاب، قرمزی، تغییر رنگ پوست، اگزما، آکنه، خشکی پوست و پسوریازیس از جمله این مشکلات هستند. با اطلاع از علت ایجاد این مشکلات و راهکار رفع آن‌ها، می‌توانید از فواید بی‌شمار رژیم کتوژنیک بهره‌مند شوید و همواره بدنی متناسب و سالم به همراه پوستی شاداب داشته باشید.