در مقاله قبلی در رابطه با دلایل، علایم و انتقال کونژنکتیویت صحبت کردیم، در این مقاله به ادامه ی کونژنکتیویت و صحبت درباره تشخیص، پیشگیری و درمان ان میپردازیم.
تشخیص کونژنکتیویت
پزشک با توجه به شرح حال بیمار، علایم و معاینه چشم میتواند تشخیص دهد که علت بیماری ویروس، باکتری یا الرژن است. کونژنکتیویت همیشه شامل چشم قرمز یا تورم است، اما با توجه به علت علایم دیگری هم دارد. این علایم میتواند به متخصص کمک کند تا دلیل کونژنکتیویت را تشخیص دهد. اگرچه، تشخیص قطعی گاهی دشوار است چرا که بعضی علایم مشترک میباشند.
گاهی تشخیص علت بدون انجام تست های ازمایشگاهی دشوار میباشد. اگرچه این کار بطور معمول انجام نمیشود، ولی پزشک ممکن است نمونه ای از ترشحات چشم درگیر را برای ازمایشگاه ارسال کند تا نوع عفونت و بهترین راه درمان ان مشخص شود.
کونژنکتیویت ویروسی
دلیل بیماری ویروس است اگر
- کونژنکتیویت با سرماخوردگی یا عفونت راه هوایی همراه باشد و
- ترشحات چشمی ابکی باشد و نه ضخیم
کونژنکتیویت باکتریایی
دلیل بیماری باکتری است اگر
- کونژنکتیویت همراه با عفونت گوش رخ دهد
- در زمان کوتاهی پس از تولد رخ دهد
- ترشحات چشمی ضخیم و غلیظ باشد
کونژنکتیویت الرژیک
دلیل بیماری آلرژی است اگر
- کونژنکتیویت بصورت فصلی و در زمانی که میزان گرده زیاد است رخ دهد
- چشم های بیمار شدیدا خارش داشته باشند
- همراه با سایر نشانه های بیماری های الرژیک باشد، مثل تب یونجه، آسم، یا اگزما
پیشگیری
کونژنکتیویت ویروسی و باکتریایی بسیار مسری هستند و میتوانند به اسانی از فردی به فرد دیگر انتقال یابند. با چند گام بهداشتی ساده متوانید بطور چشمگیری خطر ابتلا و گسترش این بیماری را کاهش دهید.
اگر به کونژنکتیویت مبتلا هستید
اگر به کونژنکتیویت مبتلا هستید، میتوانید از راه های زیر به محدود کردن گسترش این بیماری کمک کنید:
- دست های خود را حداقل ۲۰ ثانیه با صابون و اب گرم بشویید. مخصوصا قبل و بعد از تمیز کردن چشم یا ریختن قطره در چشم الوده دست های خود را بشویید. اگر اب و صابون در دسترس نیست، از محلول ضد عفونی کننده ی دست که حداقل ۶۰% الکل دارد استفاده کنید.
- از مالیدن یا لمس کردن چشم خود بپرهیزید. این کار میتواند شرایط را بدتر کند یا باعث گسترش عفونت به چشم دیگر شما شود.
- با دستانی تمیز، هرگونه ترشحی در اطراف چشمان خود را چندین بار طی روز به کمک لیف حمام یا توپ نخی بشویید. توپ نخی را پس از استفاده دور بیندازید، و لیف حمام را با آب داغ و شوینده بشویید، سپس دوباره دستان خود را با اب و صابون بشویید.
- از یک قطره چکان برای چشم الوده و سالم استفاده نکنید.
- روبالشتی، ملحفه، لیف حمام و حوله ها را اغلب در اب داغ و شوینده بشویید، دستان خود را پس از استفاده از این وسایل بشویید.
- استفاده از لنز های تماسی را تا زمانی که دکترتان به شما بگوید استفاده از ان ها مشکلی ندارد کنار بگذارید.
- عینک خود را تمیز نگه دارید، دقت کنید وسایلی که با دیگران به طور اشتراکی استفاده میکنید(مثل حوله) را الوده نکنید.
- طبق دستور دکتر لنز های تماسی خود را تمیز و جایگزین کنید.
- وسایل شخصی مثل بالشت، لیف حمام، حوله، قطره چشمی، لوازم ارایشی چشم یا صورت، لنز های تماسی، محل نگه داری لنز تماسی یا عینک خود را با دیگران به اشتراک نگذارید.
- به استخر نروید.
اگر در اطراف شما شخصی با کونژنکتیویت حضور دارد
اگر در اطراف شما شخصی با کونژنکتیویت حضور دارد میتوانید با اقدامات زیر احتمال ابتلای خود را کاهش دهید:
- دست های خود را حداقل ۲۰ ثانیه با صابون و اب گرم بشویید. اگر اب و صابون در دسترس نیست، از محلول ضد عفونی کننده ی دست که حداقل ۶۰% الکل دارد استفاده کنید.
- دست های خود را پس از تماس با فرد الوده یا وسایلی که استفاده کرده است بشویید.
- از لمس چشمان خود با دستان شسته نشده خودداری کنید.
- از وسایل شخصی فرد الوده مثل بالشت، لیف حمام، حوله، قطره چشمی، لوازم ارایشی چشم یا صورت، لنز های تماسی، محل نگه داری لنز تماسی یا عینک استفاده نکنید.
از ابتلای دوباره جلوگیری کنید
اگر قبلا به کونژنکتیویت مبتلا شده اید، با اقدامات زیر از ابتلای دوباره پس از بهبودی جلوگیری کنید:
- وسایل ارایش چشم و صورتی را که در زمان ابتلا استفاده کرده بودید دور بیندازید.
- لنز تماسی و حامل لنزی را که در زمان ابتلا استفاده کرده بودید دور بیندازید.
- محلول لنز تماسی که در زمان بیماری استفاده کرده بودید را دور بیندازید.
- عینک و قاب عینکی که زمان بیماری استفاده کرده بودید را تمیز کنید.
واکسن ها میتوانند از بعضی عفونت های مرتبط با کونژنکتیویت جلوگیری کنند
هیچ واکسنی برای جلوگیری از همه ی انواع کونژنکتیویت وجود ندارد. اگرچه، واکسن هایی برای جلوگیری از بعضی انواع بیماری های ویروسی و باکتریایی مرتبط با کونژنکتیویت وجود دارد:
- سرخجه
- سرخک
- ابله مرغان
- پنوموکوک
- هموفیلوس انفولانزای تیپ ب
- زونا
کونژنکتیویت بخاطر مواد محرک یا الرژن مسری نیست مگر اینکه با عفونت باکتریایی یا ویروسی ثانویه همراه شود.
درمان
مواقعی وجود دارد که باید برای کونژنکتیویت بدنبال مراقبت پزشکی باشید. اگرچه همیشه ضروری نیست. برای کمک به بهبودی بعضی التهابات و خشکی ایجاد شده بخاطر کونژنکتیویت، شما میتوانید از کمپرس سرد و اشک مصنوعی استفاده کنید، که بدون نسخه قابل تهیه هستند. همچنین باید استفاده از لنز های تماسی را تا زمانی که دکترتان مجاز بداند کنار بگذارید. اگر نیازی به ویزیت دکتر نیست تا زمانی که دیگر علایمی از کونژنکتیویت نداشته باشید از انها استفاده نکنید.
چه زمانی بدنبال مراقبت پزشکی باشیم
اگر کونژنکتیویت همراه با هرکدام از موارد زیر داشتید باید به دکتر مراجعه کنید:
- وجود درد در چشم(ها)
- حساسیت به نور یا دید تار که با پاک کردن ترشحات چشمی بهتر نمیشود
- قرمزی شدید در چشم(ها)
- علایمی که بهتر نمیشوند یا بدتر میشوند، مثل کونژنکتیویتی که به نظر میرسد بخاطر باکتری باشد ولی پس از ۲۴ ساعت استفاده از انتی بیوتیک بهتر نمیشود
- سیستم ایمنی تضعیف شده، برای مثال بخاطر عفونت HIV، درمان سرطان، یا شرایط و درمان های پزشکی
نوزاد با علایم کونژنکتیویت باید فورا نزد پزشک برده شود
کونژنکتیویت ویروسی
بیشتر موارد کونژنکتیویت خفیف هستند. عفونت معمولا پس از ۷ تا ۱۴ روز بدون درمان و عواقب طولانی مدت بهبود میابد. اگرچه؛ در بعضی موارد، کونژنکتیویت ویروسی میتواند ۲ تا ۳ هفته یا بیشتر طول بکشد.
پزشک میتواند درمان ضدویروس برای معالجه ی شکل های جدی تر کونژنکتیویت تجویز کند. برای مثال، کونژنکتیویت بخاطر ویروس هرپس سیمپلکس یا واریسلا زوستر. انتی بیوتیک ها باعث بهبودی کونژنکتیویت ویروسی نمیشوند؛ چرا که این دارو ها هیچ اثری بر ویروس ها ندارند.
کونژنکتیویت باکتریایی
پزشک ممکن است انتی بیوتیک، معمولا به شکل قطره یا پماد چشمی، برای کونژنکتیویت باکتریایی تجویز کند. انتی بیوتیک ها ممکن است به کاهش طول مدت عفونت، کاهش عوارض، و کاهش گسترش به دیگران کمک کنند. انتی بیوتیک ها ممکن است در موارد زیر ضروری باشند:
- همراه با ترشح(چرک)
- وقتی کونژنکتیویت در افراد با سیتم ایمنی ضعیف یا سرکوب شده رخ میدهد
- وقتی به باکتری های خاص مشکوک هستیم
کونژنکتیویت باکتریایی خفیف ممکن است بدون انتی بیوتیک و بدون به جا گذاشتن عوارض بهبود یابد. معمولا ۲ تا ۵ روز بدون درمان بهبود میابد اما ممکن است برای بهبودی کامل به ۲هفته زمان نیاز باشد.
با پزشک خود درمورد بهترین روش درمانی با توجه به وضعیت شما مشورت کنید.
کونژنکتیویت الرژیک
کونژنکتیویت ایجاد شده بخاطر الرژن ها معمولا با حذف الرژن از محیط فرد بهبود میابند. درمان الرژی و قطره های چشمی مخصوص(انتی هیستامین و وازوکانستریکتورها)، شامل بعضی قطره های چشمی، میتوانند باعث بهبودی کونژنکتیویت الرژیک شوند. در بعضی موارد، پزشک شما ممکن است ترکیبی از داروها را برای بهبود علایم پیشنهاد دهد. اگر کونژنکتیویت بخاطر الرژی باشد، پزشک میتواند به شما کمک کند.
