برای بشر همیشه آرامش و روان آسوده یکی از اصلی ترین اساس زندگی بوده است. درواقع فردی که در زندگی خود آرامش دارد می تواند برای انجام کارهای خود دقت و تمرکز بیشتری داشته باشد. اما امروزه به دلیل های مختلفی اختلالات ذهنی مثل اضطراب، افسردگی و… افزایش یافته است که باعث شده آرامش ما را در زندگی کاهش دهد. اضطراب جزو شایع ترین این اختلالات است.
ما در این مقاله قصد داریم شما عزیزان را با انواع، علل، راه های مدیریت اضطراب و تفاوت ترس واضطراب آشنا کنیم. اگر شما دارای این اختلال هستید و به دنبال راهکاری برای درمان اضطراب هستید؛ این مقاله به شما کمک ویژه ای خواهد کرد.
اختلال اضطراب چیست؟
در ابتدا می خواهیم با این اختلال آشنا شویم. اضطراب یکی از اختلالات ذهنی است که روان و اعصاب فرد را تحت تاثیر خود قرار می دهد. این اختلال در نتیجه ی پاسخ به محرک های تنش زا است که ریشه آن معلوم نیست. اضطراب همان احساس ناخوشایندی است که ما در مواجهه با آن با کلماتی مثل دل شوره و نگرانی آن را بیان کردیم.
نشانه های جسمی اضطراب شامل عرق کردن در ناحیه ی کف دست، سردرد، ناخن جویدن، بالارفتن ضربان قلب و… است. زمانی که شما در یک موقعیت هیجانی طولانی مدت مثل سر جلسه ی آزمون قرار می گیریم مغز به طور پیوسته هورمون های مخصوصی آزاد می کند که باعث بروز نشانه های جسمی اضطراب که در اول پاراگراف به آن پرداختیم؛ می شود.
تفاوت اضطراب و ترس چیست؟
عموم مردم گمان می کنند که اضطراب همان ترس است اما این دو باهم متفاوت هستند. همان طور که گفته شد اضطراب در جواب به محرک هایی به وجود می آید که ریشه و منبع آن مجهول است؛ اما ترس به واکنشی که در جواب عوامل خارجی که نمی توانیم آن ها را مدیریت کنیم می گویند. ترس برخلاف اضطراب ریشه و منبع مشخصی دارد. زمانی که فرد از شرایط استرس زا خارج شود، از بین می رود اما اضطراب پیوسته فرد را درگیر خود می کند.
به عنوان مثال دانشجویی را تصور کنید که برای ارائه درس دانشگاه مدام این نگرانی را دارد که شاید ارائه ی بدی داشته باشد. این فرد، کنترلی بر روی هیجانات خود ندارد و پس از تموم شدن ارائه خود آرامش به فرد برمی گردد. در این حالت هیجانی به دلیل اینکه ریشه ی نگرانی مشخص است (ارائه در دانشگاه)، به او ترس می گوییم؛ اما اضطراب حالتی کلی تر و فراگیرتر از ترس است که فرد پیوسته با آن درگیر است.
عوامل موثر در ایجاد اظطراب چیست؟
می توان گفت عوامل زیادی در اضطراب نقش دارند اما دارای سه عامل کلی است که عبارتند از:
عوامل مربوط به ژنتیک :
عوامل ژنتیکی نقش اساسی در ایجاد اضطراب ایفا می کند؛ درواقع احتمال اضطراب در افرادی که پدرو مادر مضطربی داشته اند؛ بسیار بالا است.
عوامل اجتماعی:
عوامل اجتماعی و محیطی تاثیر بسزایی در ایجاد اضطراب دارد. مثل مشکلات خانوادگی، احساس تنهایی، بیماری، مرگ عزیزان و… .
عوامل جسمی و زیستی:
در افرادی به دفعات دچار اضطراب می شوند؛ برخی هورمون ها در خون به شکل غیر طبیعی است و باعث بر هم خوردن سیستم هورمونی می شود.
آشنایی با انواع اضطراب
متاسفانه این اختلال انواع مختلف و زیادی دارد که ار مهم ترین آن ها:
اختلال اضطراب اجتماعی (جمع‌هراسی)
علت اصلی این اختلال به دلیل شرایط اجتماعی است که ممکن است فرد مورد قضاوت دیگران قرار بگیرد مثل حرف زدن با افراد غریبه و غیر آشنا. این اختلال تمام زندگی فرد را تحت شعاع قرار می دهد و فرد را از لحاظ روابط اجتماعی بسیار ناتون می کند.
اختلال اضطراب اجتماعی به دو دسته ی فراگیر و خاص تقسیم می شود. در اضطراب اجتماعی فراگیر فرد مبتلا به نوعی نگرانی زیاد و ثابت درمورد قضاوت کردن دیگران درمورد چهره و رفتار های خود است و احساس خجالت و شرمندگی می کند.
اختلال وحشت زدگی یا پانیک
فرد در این اختلال، حملات جسمی شدیدی را تجربه می کند که در طول این حملات احساس وحشت زدگی دارد. این حملات جسمی می توانند شامل حملات تنفسی مثل احساس خفگی، نابهنجاری های حسی مثل سرگیجه و اختلالات خودمختار مثل عرق کردن باشد.
در این اختلال ممکن است به فرد حالت دیوانگی دست بدهد و کنترل رفتار خود را نداشته باشد.
اختلال اضطراب جدایی
بیشتر کودکان دچار این اختلال اضطراب جدایی می شوند. در این اختلال کودک نگرانی های زیادی درمورد از دست دادن وابستگی های خود مثل خانه، پدر و مادر و… دارند. اختلال اضطراب جدایی در کودکان تا سن ۳ سالگی رایج است اما ممکن است در سنین طولانی تر نیز ادامه پیدا کند.
روش های مدیریت اختلالات اضطراب
- ابتدا باید دانسته ی خود را نسبت به انواع این اختلال افزایش دهید در این صورت آمادگی بیشتری برای درمان دارید
- در اجرای برنامه ی معالجه ی خود پشتکار داشته باشید؛ زیرا با قطع کردن معالجه ی خود ممکن است عوارض جبران ناپذیری رخ بدهد.
- خوراکی هایی که در آن کافئین وجود دارد مثل قهوه، چای، شکلات و … را تا حد امکان کم کنید. کافئین ممکن است باعث ایجاد علائم اضطراب شود.
- یک رویه ی ثابت را برای خوابیدن در نظر بگیرید. اضطراب و خواب معمولا با همدیگر ارتباط ناهمسو دارند. اگر به خاطر اضطراب در خوابیدن با مشکل روبه رو هسستید از یک فرد متخصص کمک بگیرید.
- ورزش و تغذیه ی سالم را هیچ موقع ترک نکنید. ورزش باعث آزاد سازی هورمون هایی درمغز می شود که اضطراب را کاهش می دهد.
- استراحت درست را یاد بگیرید. بعضی افراد به عنوان استراحت فعالیت هایی را انجام می دهد که نه تنها باعث کاهش اضطراب نمی شود بلکه به افزایش آن کمک می کند. به عنوان مثال با مدیتیشن درست و اصولی می توان اضطراب را کاهش داد.
- مثبت فکر کنید و به افکار منفی اجازه ی عرض اندام ندهید. مثبت اندیشی کمک ویژه ای به کاهش اضطراب شما می کند.
- با دوستان و آشنایان خود وقت بگذرانید. این وقت گذراندن باعث رشد و سلامتی ذهن شما می شود.
نتیجه گیری
به طور خلاصه اضطراب، یک اختلال ذهنی است که در اثر پاسخ به محرک های تنش زا ایجاد می شود و ریشه ی معلومی ندارد. همانطور که دراین مقاله گفته شد اضطراب و ترس تفاوت های ویژه ای باهم دارند که نباید آن ها را با یکدیگر اشتباه بگیریم.
راه های مدیریت زیادی برای استرس وجود دارد که در این مقاله به طور کامل درمورد آن صحبت کردیم. البته نباید فراموش شود که در صورتی درمان شما نتیجه می دهد که زیر نظر متخصصین حرفه ای باشید. ما به شما روانشناسی کیانی را معرفی می کینم که با خیال راحت می توانید از تخصص و تجربه ی این مجموعه در حوزه ی روانشناسی استفاده نمایید.