تمرکز کردن در زمان مطالعه میتواند کار دشواری باشد، مخصوصا زمانی که مطالعه در زمینه مورد علاقه ما نباشد. با اینکه مطالعه کردن هیجان انگیزترین بخش دوران مدرسه نیست ولی لازم نیست فرسایشی ترین بخش ان باشد. با کمی اراده و استفاده موثر از بعضی تکنیک ها، حتی خسته کننده ترین مباحث را هم میتوان به خوبی پشت سر گذاشت. امروز در مجله اینترنتی زندگی سالم به توضیح روش های که بتونیم تمرکز بالا داشته باشیم می پردازیم.
آماده سازی برای تمرکز حین مطالعه
۱.یک محل مناسب برای مطالعه فراهم کنید
بطور کلی، حذف کردن همه ی عوامل حواس پرتی برای تمرکز بهتر بر روی انچه مطالعه میکنید فکر خوبی است. بهتر است محلی را انتخاب کنید که برای شما راحت و رضایت بخش باشد.
- یک مکان ساکت و ارام مانند اتاقی شخصی یا کتابخانه پیدا کنید.
- توجه کنید که هر شخصی ترجیحات خاص خود را برای انتخاب فضای مطالعاتی دارد. درحالیکه عده ای ترجیح میدهند در سکوت مطالعه کنند، عده ای دیگر محیطی با صدای سفید را ترجیح میدهند.
- همیشه خود را باور داشته باشید.
- اگر از ترجیحات مطالعاتی خود اگاه نیستید، محیط های متفاوت را امتحان کنید، مطالعه گروهی را تجربه کنید، از ترجیح خود نسبت به مطالعه با موسیقی یا بدون ان اگاه شوید. با امتحان کردن شرایط متفاوت توانایی شما برای تمرکز در شرایط مختلف بزودی اشکار خواهد شد.
۲.همه ی وسایل لازم برای مطالعه را در دسترس قرار دهید
وسایل مطالعاتی مثل دفترچه یادداشت، کتاب مرجع، کاغذ، مارکر یا سایر مواردی که زمان مطالعه نیاز دارید مانند بطری آب و میان وعده را در دسترس خود قرار دهید تا نیاز نباشد زمان مطالعه برای انها محل خود را ترک کنید.
۳.محل مطالعه خود را تمیز کنید
محل خود را از هر وسیله ای که به ان نیاز ندارید خالی کنید و محیط خود را منظم نگه دارید تا تمرکز بهتری بدست اورید. حضور هر وسیله که نیاز ندارید ممکن است باعث حواس پرتی شما شود.
۴. لوازم الکتریکی را دور از دسترس قرار دهید.
هر وسیله الکترونیکی که برای مطالعه نیاز ندارید مخصوصا گوشی همراه، پخش کننده موزیک و رایانه را خاموش کرده و دور از دسترس قرار دهید.
۵.یک برنامه روتین داشته باشید.
برنامه ای مشخص برای مطالعه خود اختصاص دهید و به ان وفادار باشید. این کار باعث میشود تا مطالعه تبدیل به یک عادت شود و رعایت برنامه اسانتر شود. از میزان انرژی خود در ساعات مختلف روز اگاه شوید، در شب پرانرژی تر هستید یا روز؟ این زمان را به مطالعه مباحث دشوار تر اختصاص دهید. این کار بازدهی شما را بالاتر میبرد.
۶.یک شریک مطالعاتی پیدا کنید.
گاهی مرور به همراه یک دوست مطالعاتی میتواند یکنواختی را از مطالعه حذف کند و باعث شود مطالبی که به خوبی متوجه نشده ایم به کمک مطرح کردن ان با دیگران شفاف تر شوند و همینطور باعث میشود از زاویه های مختلف به موضوع توجه کنیم. شریک مطالعاتی میتواند باعث شود به برنامه مطالعاتی خود وفادار تر باشید.
داشتن شریک مطالعاتی ممکن است برای برخی ناراحت کننده و موجب حواس پرتی باشد. سعی کنید فردی متمرکز، که بهتر است از بین دانش اموزانی که در کلاس فعالتر از شما هستند باشد، انتخاب کنید. این کار باعث میشود سعی کنید خود را هم سطح او نگه دارید.
۷.خود را تشویق کنید
قبل از مطالعه، پاداشی برای مطالعه موفقیت امیز خود مشخص کنید. برای مثال بعد از یک ساعت مطالعه با دوست خود درباره روزی که داشتید صحبت کنید، اشپزی کنید یا برنامه تلویزیونی مورد علاقه خود را تماشا کنید. پاداش میتواند موجب افزایش تمرکز در زمان مطالعه برای مدتی مشخص شود.
برای کارهای دشوارتر پاداش هایی بزرگتر و انگیزه بخش تر در نظر بگیرید.
حفظ تمرکز در زمان مطالعه
۱.یک روش مطالعاتی موثر پیدا کنید.
هر شخص روش مطالعاتی خود را دارد، بنابراین باید راه های مختلف را امتحان کرده و روش مناسب خود را پیدا کنید و هرچه راه های مختلف بیشتری را امتحان کنید شانس بیشتری برای پیدا کردن مناسب ترین روش خواهید داشت. گاهی یک مرور ساده، یادداشت برداری یا ازمون دادن میتوانند روش های مناسبی باشند، اما روش های مناسب دیگری هم وجو دارند:
- ساختن فلش کارت. برای یادگیری لغات یا اصطلاحات اکادمیک، ساختن فلش کارت و مرور مکرر ان کمک کننده است.
- نقاشی. بعضی مطالعات نیاز به مرور ساختارها و نمایه ها دارند. کپی کردن دیاگرام ها و ساختارها و دوباره کشیدن انها باعث میشود بتوانید مطلب را تصویر سازی کرده و بهتر بخاطر بسپارید.
- ساختن نمایی کلی. نوشتن تیترها و نمای کلی بوسیله نقشه برداری از مفاهیم اصلی و برخی جزییات کمک کننده است. همچنین اینکار باعث تصویر سازی اطلاعات میشود که به یاداوری ان در زمان امتحان کمک میکند.
- استفاده از توضیحات. پیدا کردن توضیحی برای اینکه چرا مطلبی که درحال یادگیری هستیم درست است به یادگیری ان کمک میکند.
۲.یک یادگیرنده ی فعال باشید
زمانی که مطلبی را میخوانید یا به ان گوش میدهید، سعی کنید با ان ارتباط برقرار کرده و خود را درگیر کنید. این به ان معناست که بجای فقط حضور داشتن خود را به چالش بکشید. درباره مطلب سوال بپرسید، ان را با زندگی خود پیوند دهید، با اطلاعات قبلی خود مقایسه کنید و ان را به سایر افراد توضیح دهید یا با ان ها بحث کنید.
مشارکت فعال در یادگیری مطالب را معنا دار کرده و انگیزه شما را بیشتر میکند که در نتیجه باعث افزایش راحت تر تمرکز میشود.
- ۳. از استراتژی های ذهنی تمرکز استفاده کنید.
کار برروی بهبودی تمرکز زمان و صبر میخواهد. بعد از اینکه بعضی از این استراتژی ها را تمرین کردید، احتمالا بتدریج متوجه تاثیر ان میشوید. بعضی استراتژی های تمرکز:
- در لحظه حضور داشته باشید. این روش ساده و موثر کمک میکند ذهن سرگردان خود را به وظیفه ای که در دست دارید برگردانید: وقتی متوجه شدید که دیگر بر روی مطالعه خود تمرکز ندارید با خود بگویید”اینجا باش”، و سعی کنید بر افکار سرگردان خود مسلط شوید و دوباره برروی موضوع مورد مطالعه خود تمرکز کنید. برای مثال سرکلاس نشسته اید و توجه شما از تدریس به اینکه هوس قهوه و شیرینی کرده اید پرت میشود، با گفتن “اینجا باش” تمرکز خود را دوباره بدست اورید و تا زمانی که میتوانید انرا حفظ کنید.
- حواس پرتی های خود را ردیابی کنید. زمان هایی را که حواس شما از مطالعه پرت میشود یادداشت کنید. هرچه بیشتر با تکنیک قبلی تمرکز خود را بازیابید با گذر زمان تعداد دفعاتی که حواس شما پرت میشود کمتر و کمتر میشود.
۴.زمانی را برای نگرانی اختصاص دهید.
تحقیقات نشان داده است وقتی زمانی را برای فکر کردن به مسایلی که شما را نگران میکند اختصاص میدهید، در طول چهار هفته میزان نگرانی شما ۳۵% کاهش میابد. این مسیله ثابت میکند که وقتی به خود اجازه دهید در زمانی معین به نگرانی های خود بپردازید، زمان کمتری نگران شده و زمانی که به تمرکز نیاز دارید کمتر دچار حواس پرتی میشوید.
- هر زمان که خود را نگران و مضطرب در رابطه با موضوعی یافتید بخاطر اورید که زمان مشخصی را برای این مسایل کنار گذاشته اید. همین طور میتوانید از روش “اینجا باش” استفاده کنید.
- برای مثال، قبل از شروع مطالعه سی دقیقه برای نگرانی درباره امتحان پیش رو، خانواده یا هر چیزی که در ذهن دارید اختصاص دهید. در طول این زمان مشخص به نگرانی خود فکر کنید تا در زمان مطالعه بتوانید تمرکز خود را حفظ کنید.
۵.هدف مطالعاتی مشخص کنید.
با توجه به اینکه همه موضوعاتی که مطالعه میکنید ممکن است مورد علاقه شما نباشند، میتوانید با تغییر چشم انداز خود تمرکز کردن را راحت تر کنید. با تعیین اهدافی برای خود، میتوانید تجربه مطالعاتی خود را از مجبور بودن به اتمام مطالعه به موفقیت در رسیدن به اهداف پیوسته ی مطالعاتی مشخص شده تغییر دهید.
- برای مثال بجای اینکه با خود بگویید “امروز باید درس هفتم را تمام کنم” برای خود اهدافی مثل “تا ساعت ۱۶:۳۰ بخش های ۱-۳ درس هفتم را تمام کرده و سپس استراحت میکنم” در نظر بگیرید. با این روش جلسه مطالعاتی از انجام وظیفه ای بزرگ به رسیدن به اهداف کوچکتر و قابل دستیابی تر تبدیل میشود. این تقسیم کردن به بخش های کوچکتر انگیزه شما برای تمرکز و دستیابی به اهداف را افزایش میدهد.
- استراحت های کوتاه داشته باشید.
بطور معمول، مطالعه برای یک ساعت و سپس ۵-۱۰ دقیقه استراحت روشی موثر برای تمرکز کردن است. استراحت های کوتاه به ذهن شما زمانی برای ارامش میدهد تا دوباره برای فعالیت و دریافت اطلاعات اماده شود.
- بلند شوید و پس از یک ساعت نشستن تمرینات کششی انجام دهید. همچنین میتوانید یوگا، دراز نشست، شنا یا هر حرکت فیزیکی دیگری برای به جریان انداختن سیستم گردش خون خود انجام دهید. وجود این استراحت های کوتاه زمانی را که برای مطالعه اختصاص میدهید پربارتر و متمرکز تر خواهد کرد.
