جدول مراقبت‌های سلامتی دوران بارداری

دوران بارداری دورانی پر از فراز و نشیب است و برای اینکه بتوانید این دوران را به سلامت طی کنید باید زیر نظر متخصص و پزشک قرار بگیرید. برای بررسی وضعیت مادر و جنین مجموعه‌ای از آزمایش‌ها و سونوگرافی‌ها تحت عنوان مراقبت‌های بارداری برای شما در نظر گرفته می‌شود. هر کدام از این بررسی‌ها به زمان خاصی از بارداری مربوط می‌شوند بنابراین باید از زمان آنها مطلع باشید. به جز این تغذیه بارداری، مصرف داروها و مدیریت تغییرات بارداری و هورمونی این دوران نیز در دسته مراقبت‌های بارداری قرار می‌گیرند. در ادامه با ارائه جدول مراقبت‌های سلامتی دوران بارداری بیشتر در مورد این مراقبت‌ها توضیح خواهیم داد.

در دوران بارداری به چه مراقبت‌هایی نیاز داریم

مراقبت‌های سلامتی در دوران بارداری انواع گوناگونی دارند اما می‌توان آنها را در دسته‌های زیر قرار داد:

انتخاب پزشک

یکی از مهمترین کارهایی که باید در دوران بارداری انجام دهید انتخاب پزشک مناسب است. پزشکی که برای دوران بارداری خود انتخاب می‌کنید باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:

• متخصص و با تجربه باشد
• دسترسی به او برای شما آسان باشد
• مسئولیت پذیر و دلسوز باشد
• مادر در بیان مشکلاتش با او احساس راحتی کند.

پزشک متخصص با دانش و تجربه‌ای که دارند می‌تواند شرایط ویژه شما را بررسی کند و در صورت نیاز برایتان آزمایش و سونوگرافی بنویسد و داروها و مکمل‌های مورد نیاز را تجویز کند. بعضی از آزمایش‌ها سونوگرافی‌ها و داروهای مکمل مربوط به دوران بارداری عبارتند از:

• آزمایش خون ابتدای بارداری که اطلاعات دقیقی در مورد وضعیت بدن مادر از نظر ذخایر ویتامین، مواد معدنی، ابتلا به عفونت‌های احتمالی، وضعیت گلبولهای خونی و … به پزشک می‌دهد، آزمایش‌های غربالگری و آزمایش دیابت بارداری که در سه ماهه دوم بارداری انجام می‌شود.
• سونوگرافی‌های دوره‌ای مربوط به بررسی وضعیت رشد جنین و سونوگرافی‌های مربوط به غربالگری و تشخیص مشکلات وراثتی.
• داروهای مکمل مانند قرص آهن، قرص اسید فولیک، قرص کلسیم و دیگر ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز.

پزشک مربوطه می‌تواند در زمان دقیق شما را برای انجام آزمایش‌ها و سونوگرافی‌ها ارجاع دهد و شروع و پایان دریافت مکمل‌ها را بهتان اعلام کند. تعیین سن دقیق نوزاد، تعیین زمان زایمان و بررسی کیفیت افزایش وزن جنین از دیگر کارهایی هستند که توسط پزشک انجام می‌شود. به کمک تشخیص درست و به موقع پزشک می‌توان از بروز بسیاری از مشکلات در دوران بارداری جلوگیری کرد.

آموزش‌های لازم برای زایمان و کمک به آمادگی بدنی نیز از دیگر وظایف ماما یا پزشک است. شما می‌توانید زیر نظر یک مامای با تجربه از روش انجام ورزش‌های مناسب بارداری که بدن را برای زایمان راحت آماده می‌کنند مطلع شوید.

توجه به تغذیه و داروهای مصرفی

غذاها و داروهایی که در دوران بارداری مصرف می‌کنید اهمیت بسیار زیادی دارد. در حالی که مصرف بعضی مواد غذایی و مکمل‌های دارویی می‌تواند به رشد جنین کمک کنند برخی دیگر از مواد و داروها بسیار خطرناک‌اند و باید در این دوران از مصرفشان خودداری کنید.

در مورد غذاهای مفید برای بارداری که بخش مهمی از مراقبت‌های این دوران را شامل می‌شود. رعایت اعتدال و استفاده از تمام گروه‌های غذایی ضروری است. به همان میزان که پروتئین و سبزی و میوه برای رشد جنین ضروری است توجه به مصرف چربی‌های سالم و کربوهیدرات در حد اعتدال نیز باید رعایت شود. برای آنکه مطمئن شوید از تمام مواد غذایی لازم بهره‌مند می‌شوید بهتر است زیر نظر یک متخصص تغذیه قرار بگیرید. همچنین باید توجه داشته باشید لیستی از غذاهای ممنوعه در دوران بارداری نیز وجود دارد که باید از طریق پزشک از آنها مطلع شوید.

در مورد مصرف داروها نیز چنین است داروها در دوران بارداری به دو دسته مجاز و غیرمجاز تقسیم می‌شوند. هر کدام از این دو دسته خود به دسته‌بندی‌های کوچکتری تقسیم می‌شوند. نکته مهم در مورد داروها این است که باید حدالامکان از مصرفشان خودداری کنید و اگر نیاز به مصرف دارو پیدا کردید حتی داروهایی که به راحتی در دوران پیش از بارداری مصرف می‌کردید باید حتماً با پزشک مشورت کنید. در حالی که بعضی داروها می‌تواند رشد جنین را به خطر بیندازد برخی دیگر بسیار خطرناکند و حتی می‌توانند منجر به سقط جنین شوند. بنابراین به هیچ عنوان خودسرانه دارو مصرف نکنید.

خود مراقبتی و امور روزانه مادر

بخش زیادی از مراقبت‌های بارداری توسط خود مادر انجام می‌شود. برای مثال برای آنکه زایمان راحت‌تری داشته باشید و وزن خود را در طول بارداری کنترل کنید باید ورزش‌های مخصوص و فعالیت روزانه داشته باشید. مگر آنکه در گروه بارداری‌های پر خطری باشید که انجام فعالیت توسط پزشک برای شما ممنوع شده باشد. انواعی از ورزش‌های مخصوص بارداری هستند که می‌توانند مانع از خشکی و گرفتگی عضلات یا برخی دردهای خفیف شوند. گروه دیگر از ورزش‌ها نیز بدن شما را برای زایمان آماده می‌کنند. ورزش‌ها بهتر است زیر نظر متخصص یا ماما انجام شود اما همه خود مراقبتی مادر به ورزش ختم نمی‌شود. تغییرات هورمونی می‌توانند مشکلات زیادی در وضع زندگی شما ایجاد کنند. گرفتگی‌های عضلانی، سردرد، احساس افسردگی، حالت تهوع، ویار و…. تنها بخشی از تغییراتی هستند که به دلیل هورمون‌های بارداری و رشد جنین در بدن شما رخ می‌دهند که باید کنترل شوند.

یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای خودمراقبتی، افزایش اطلاعات از طریق مطالعه منابع معتبر و پرسش سوال از پزشک است. شما می‌توانید در هر دوره ویزیت در مورد مشکلاتی که دارید با پزشک مشورت کنید و راه حل‌های کارساز از او بگیرید. همچنین بسیاری از امور روتینی که قبل از این دوران نیز انجام می‌دادید مثل مراقبت‌های مربوط به پوست و مو در دوران بارداری نیز با تغییرات و محدودیت‌هایی همراه است که باید از آنها مطلع شوید.

اگر مشکلاتی مانند افسردگی و استرس در این دوران دارید بهتر از یک متخصص روانشناس کمک بگیرید تا روش‌هایی برای رفع آنها به شما پیشنهاد دهد.

مراقبت‌های پیش و پس از بارداری

به همان اندازه که مراقبت‌های بارداری اهمیت دارد پیش و پس از این دوران نیز باید مراقبت‌هایی انجام دهید. برای مثال اگر در مرحله پیش از بارداری قرار دارید باید برخی کارهای مراقبتی نظیر کنترل وزن داشته باشید. همچنین آزمایشات پیش از بارداری نیز می‌تواند گزارش معتبری از وضعیت سلامتی و آمادگی بدنتان برای بارداری بدهد. به جز این می‌توانید مشاوره‌هایی در مورد بهترین زمان نزدیکی و امور دیگری که باید برای بارداری انجام دهید دریافت کنید. انجام کارهایی از جمله دریافت اسید فولیک، انجام امور دندانپزشکی، ترک عادات خطرناکی مانند سیگار کشیدن و … از جمله مراقبتهای مهم پیش از بارداری هستند.

در مورد پس از زایمان نیز چنین است مادر و کودک هر دو به مراقبت‌های ویژه‌ای نیاز دارند که باید آموزش‌های لازم را در مورد آن در دوران بارداری دریافت کنید. روش‌های کنترل درد در طول زایمان و روش‌های تسریع بهبودی پس از عمل و بعد از آن نحوه انجام مراقبت‌های اولیه نوزاد از جمله این آموزش‌ها هستند. در نهایت براساس آنچه گفته شد جدول مراقبت‌های سلامتی دوران بارداری به شکل زیر است:

نوع مراقبت	هدف
انتخاب پزشک	اطلاع از آزمایشات و سونوگرافی‌های لازم دریافت مکملهای تقویتی اطلاع از وضعیت جنین آماده شدن برای زایمان
تغذیه بارداری و مصرف داروها	دریافت همه‌ی گروه‌های غذایی در حد اعتدال و کنترل وزن عدم مصرف دارو بدون تجویز پزشک و اطلاع از داروهای مجاز و غیرمجاز
امور روزانه و خود مراقبتی مادر	انجام ورزشهای بارداری تغییر شرایط کار و انجام امور خانه بر حسب شرایط توجه به محدودیت‌های امور زیبایی حل مشکلات روانی و هورمونی و دوری از استرس

منبع: https://gahvare.net/