به فرم سر نوزاد خود توجه کنید- بخش اول

کشیدگی سر نوزاد

غالب نوزادان پس از تولد مشکلی در شکل و شمایل سرشان ندارند و سر آن‌ها حالت طبیعی و معمولاً گرد خود را دارد. اما گاهی نیز ممکن است به‌طور طبیعی و یا در زایمان‌های سخت و طولانی .احتمالاً به خاطر فشار بیش‌ازحدی که به سر نوزاد واردشده.چنین به نظر برسد که سر از جلو به عقب کشیده‌تر از معمول است. این وضعیت پایدار نخواهد ماند.رشد مغز در مدت چند هفته  این کشیدگی سر را خودبه‌خود اصلاح خواهد کرد.شکل‌های غیرعادی سر گاهی در زایمان‌های سزارین هم دیده می‌شود و بنابراین نمی‌تواند منحصراً مربوط به فشارهای هنگام زایمان باشد و ممکن از ناشی از فشار داخل رحمی در هفته‌های آخر زایمان باشد

سرناصاف و پله‌دار

در هنگام زایمان چون به سر نوزاد فشار می‌آید.بعضی از استخوان‌های سر در محل درزهای جمجمه روی‌هم سوار می‌شوند و ایجاد منظره‌ای شبیه به پله در قسمتی از جلوی سر می‌کنند.

به‌طوری‌که وقتی مادر به سر نوزاد دست می‌کشد احساس می‌کند که سر نوزاد در یک قسمت پله خورده و اندکی فروافتاده تر است.این حالت با رشد مغز و فشاری که از زیر به درزهای جمجمه می‌آید در مدت کوتاهی تصحیح خواهد شد. در نوزادانی که به‌صورت سزارین هم به دنیا آمده‌اند ممکن است این حالت دیده شود.اگر بعد از گذشت یکی دوهفتم حالت ناصاف و پله خورده‌ی سر  همچنان باقی بماند . مطلب را با پزشک نمایشان بگذارید تا پزشک با اندازه‌گیری‌های منظم دور سر و سایر اقدامات لازم.مراقب رشد مغز نوزاد باشد.

برجستگی تیغه میانی پیشانی

ممکن است در خانواده‌هایی به‌طور ارثی.استخوان پیشانی نوزاد در قسمت خط میانی کاملاً برجسته و کمی تیغه دار باشد. این برجستگی ارتباطی با نحوه‌ی زایمان ندارد و موجب بروز اختلال یا عارضه‌ای جدی برای سلامت مغزی نوزاد نیز نخواهد شد.

برجستگی دو طرف سر نوزاد

گاهی مادران پزشک را متوجه برجستگی‌های سخت و استخوانی در طرفین سر نوزاد می‌کنند و معتقدند که باید ناشی از ضربه خوردن به سر نوزادشان باشد. این برجستگی‌ها در دو طرف سر  روی استخوان‌های جمجمه و بالاتر از گوش نوزاد دیده و لمس می‌شود.

باید دانست که این برجستگی‌ها درواقع قسمتی از استخوان‌های آهیانی سر نوزاد هستند که ممکن است گاهی به‌طور کاملاً طبیعی در بدو تولد کمی برجسته‌تر از حد معمول خودنمایی کند و به‌هیچ‌وجه ناشی از وارد شدن ضربه به سر نوزاد نیست.

فرورفتگی در دو طرف سر نوزاد

ممکن است در ناحیه‌ی بالای گوش‌ها و روی استخوان سر در طرفین دو فرورفتگی در استخوان‌های آهیانی از ابتدا دیده شود. وجود این فرورفتگی‌ها طبیعی است.از فشار زایمان نیز ناشی نشده و به‌مرورزمان کمتر به چشم خواهد آمد.

برجستگی استخوان پشت‌سری

این هم ازجمله یافته‌های طبیعی دیگری است که غالباً با مادر را نگران وضعیت نوزاد خود می‌کند که نکند ضایعه‌ای باعث ورم پشت سر نوزاد او شده باشد.

این برجستگی درواقع یک قسمت از استخوان پشت‌سری است که در پشت سر و کمی بالاتر از گودی پشت گردن به دست می‌خورد و در نزد بعضی از نوزادان ممکن است برآمده‌تر از حد معمول باشد.مطمئن باشید که این برجستگی ناشی از تورم وجود غده یا آسیب رسیدن به این استخوان مثلاً به خاطر زایمان نیست و بزرگ بودن آن هیچ اهمیتی ندارد.

گودی پشت گردن

در پشت گردن نوزاد و درست در زیر استخوان پس‌سری ممکن است یک گودی یا فرورفتگی را ببینید و یا با دست آن را حس کنید.نگران نشوید. این یافته نیز طبیعی است و همراه با رشد نوزاد و افزایش وزن او این گودی نیز اندک‌اندک دیده و لمس نخواهد شد.

توده‌های نرم و آب‌دار در  سر

در قسمت عقب و در یک قسمت سر و یا گاهی در هر دو طرف ممکن است پس از زایمان توده‌های نسبتاً آبدار دیده و لمس شوند. این برجستگی‌ها در مواردی به وجود می‌آید که نوزاد با زایمانی سخت و یا با فشار دستگاه مکنده به دنیا آمده باشد. این توده‌های برجسته گاهی پس از سزارین نیز که ظاهراً فشاری به نوزاد وارد نشده است دیده می‌شود .

این توده‌های برجسته را که چیزی جز تجمع مایع و یا خون نیستند به‌هیچ‌وجه نباید فشار داد یا اجازه داد که مایع یا خون از داخل آن‌ها بیرون کشیده شود. این قبیل اقدامات می‌تواند متضمن خطرات جدی برای نوزاد باشد.

این توده‌های برجسته در مدت چند هفته کوچک‌تر شده و یا از بین می‌روند و گاهی از آن‌ها فقط توده‌ی کوچک و سفتی برجای مِهم‌اند که بعد از چند ماه دیگر قابل دیده شدن و لمس کردن نیست.

ملاج یا جان‌دانه

درست روی سر نوزاد در قسمت بالا و جلو یک فرورفتگی نرم حس می‌شود.که به ملاج یا جان‌دانه معروف است.در پشت  سر نوزاد نیز یک ملاج کوچک وجود دارد. ملاج نوزاد به‌طور طبیعی نرم و غیر استخوانی است. اگر دستتان به این قسمت خورد وحشت نکنید مشکلی ایجاد نخواهد شد.

اگر با دقت به ملاج نوزاد نگاه کنید گاهی ضربان آن را به چشم می‌بینید. این تپش کاملاً طبیعی است. هنگامی‌که نوزاد گریه می‌کند یا زور میزند نیز اگر دستتان را روی ملاجش قرار دهید حس می‌کنید که برآمده‌تر می‌شود.همه‌ی این حالات طبیعی است. ملاج نوزاد پس از چند ماه کوچک‌تر شده و درنهایت سخت و استخوانی می‌شود.

اما اگر توجه کرده‌اید که ملاج نوزاد  بسیار کوچک یا بسیار بزرگ است یا بعداً مشاهده کنید که ملاج نوزاد خیلی فرورفته ویا برجسته و گنبدی شکل شده است پزشک را در جریان یافته خود قرار دهید.

اگر بدن نوزاد دچار کم‌آبی مفرط شود.ملاجش گود و فروافتاده خواهد شد. بی‌آبی بدن نوزاد و گودشدن ملاجش زمانی اتفاق می‌افتد که نوزاد یا اسهال داشته باشد و یا به هر دلیل یکی دو روز شیر نخورده باشد. وگرنه ملاج یک نوزاد به‌طور طبیعی همیشه مختصری فرورفتگی دارد و این امر نیازی به دادن آب  آن‌هم به‌اندازه‌ی یک قاشق چای‌خوری ندارد.

 در ادامه بخوانید: به فرم سر نوزاد خود توجه کنید_بخش دو

برگرفته از کتاب :دکتر نوزاد من

برای اطلاع از اخبار بروز در حوضه سلامت و پزشکی , صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید