خواندن جواب آزمایش، چگونه جواب آزمایش خود را تفسیر کنیم؟

حمیدرضا رنجبر۱۵ تیر, ۱۳۹۹آخرین بروزرسانی: ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳

زمان تقریبی مطالعه 3 دقیقه

انجام آزمایش روشی است که در آن نمونه ای از خون، ادرار، مایعات دیگر بدن و یا بافت بدن شما را میگیرند تا اطلاعاتی در مورد سلامتی شما کسب کنند. برخی از آزمایش ها برای کمک به تشخیص، غربالگری یا نظارت بر بیماری یا وضعیت خاص استفاده میشوند. آزمایش ها اطلاعات کلی در مورد اندام ها و سیستم های بدن شما را نشان میدهند. امروز در مجله اینترنتی زندگی سالم به تفسیر کلی آزمایش‌ها و خواندن جواب آزمایش میپردازیم.

آزمایشات آزمایشگاهی نقش مهمی در بررسی سلامتی شما دارند، اما به تنهایی کارآمد نیستند. پزشک برای اطمینان از آزمایش، تشخیص مشکل و تصمیم مناسب برای درمان شما به یک معاینه جسمی، تاریخچه سلامتی و سایر آزمایش ها و روش ها نیاز دارد

چرا و چه زمانی باید آزمایش بدهیم؟

آزمایش های آزمایشگاهی به روش های مختلف و برای هدف های گوناگونی استفاده میشوند. پزشک شما ممکن است برای بررسی وضعیت‌های زیر یک یا چند آزمایش را برای شما بنویسد:

تشخیص یا رد یک بیماری یا شرایط خاص

آزمایش HPV نمونه ای از این نوع تست است. این آزمایش مشخص میکند که شما به HPV مبتلا هستید یا خیر.

آزمایش‌های غربالگری

آزمایش غربالگری می تواند نشان دهد که آیا شما در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به یک بیماری خاص هستید یا آیا شما یک بیماری دارید، حتی اگر علائمی نداشته باشید. برای مثال آزمایش پاپ اسمیر نوعی آزمایش غربالگری سرطان دهانه رحم است که خانم ها هر ساله باید آن را انجام دهند.

بررسی مرحله بیماری و یا درمان

اگر قبلاً به یک بیماری مبتلا شده باشید، آزمایشات میتوانند وضعیت شما را مشخص کند و نشان دهد که آیا درمان شما مؤثر است یا خیر. آزمایش قند خون نوعی آزمایش است که برای نظارت بر دیابت و درمان دیابت استفاده می شود. همچنین گاهی اوقات برای تشخیص بیماری نیز استفاده می شود.

بررسی سلامتی کلی

آزمایشات آزمایشگاهی اغلب در یک بررسی معمولی انجام می شود. پزشک شما ممکن است آزمایشات مختلفی را برای شما درخواست کند تا ببیند با گذشت زمان تغییراتی در سلامت شما ایجاد شده است یا خیر. آزمایش قبل از بروز علائم می تواند به پیدا کردن مشکلات سلامتی کمک کند. شمارش کامل سلول های خون نوعی آزمایش است که مواد مختلفی را در خون شما اندازه گیری می کند. این می تواند اطلاعات مهمی در مورد سلامت کلی شما و خطر ابتلا به برخی بیماری ها را به پزشک ارائه دهد.

تفسیر آزمایشات چگونه است؟

نتایج آزمایش اغلب به صورت مجموعه ای از اعداد شناخته می شود که به عنوان مرجع (Reference) شناخته میشوند. این اعداد در بازه هایی به نرمال یا طبیعی قرار میگیرند. اگر عدد مربوط به آزمایش شما (Result) در این بازه باشد یعنی نرمال است ولی اگر کمتر یا بیشتر باشد میتواند بیانگر یک مشکل باشد. البته نباید نگران باشید چون آزمایش شما به عوامل مختلفی بستگی دارد و برای اطمینان باید با پزشک خود مشورت کنید.

مقاله های مرتبط در زمینه آزمایش خون :

دامنه های مرجع دیگری نیز هستند که براساس سن و یا جنسیت، بازه ها را مشخص میکند. مثلا محدوده برای نوزادان (newborn)، کودکان (Child)، بزرگسالان (Adult) و یا خانمها (Female) و آقایان (Male) مشخص میشود.

نتیجه اغلب آزمایش هایی که سیستم های مختلف بدن را اندازه گیری میکنند به صورت محدوده مرجع نتیجه می گیرند ، در حالی که آزمایش هایی که بیماری ها را تشخیص داده یا از آن رد می کنند اغلب از اصطلاح های ذکر شده در پایین استفاده می کنند.

نتایج آزمایشگاه شما همچنین ممکن است یکی از این شرایط را شامل شود:

منفی یا طبیعی (Negative or normal): به این معنی که بیماری یا ماده مورد آزمایش یافت نشد.
مثبت یا غیر طبیعی (Positive or abnormal): به این معنی که این بیماری یا ماده پیدا شده است.
بی نتیجه یا نامشخص (Inconclusive or uncertain): به این معنی که اطلاعات کافی در نتایج برای تشخیص یا رد مشکل وجود ندارد. اگر این نتیجه را داشته باشید، احتمالاً باید آزمایش های بیشتری انجام دهید.

نتیجه مثبت کاذب (False positive) یا منفی کاذب (False negative) به چه معناست؟

نتیجه مثبت کاذب به این معنی است که آزمایش شما نشان می دهد که شما یک بیماری را دارید ، اما در واقع آن را ندارید که این یک اشتباه در آزمایش انجام شده است.

نتیجه منفی کاذب به این معناست که آزمایش نشان می دهد که شما یک بیماری را ندارید، اما در واقع شما بیمار هستید.

این نتایج نادرست اغلب اتفاق نمی افتد، اما احتمالاً آن وجود دارد که آزمایش به درستی انجام نشده است و شما دوباره باید این آزمایشات را تکرار کنید.