کلاژن چیست؟ مزایای فوق العاده کلاژن که نمی دانستید!
احتمالا در تبلیغات کرم های مرطوب کننده و ضد پیری پوست، نام کلاژن را زیاد شنیده باشید. کلاژن نوعی پروتئین است که به طور طبیعی از آن به میزان فراوانی در بدن وجود دارد. وجود این ساختار پروتئینی برای تقویت و حفظ ساختار پوست، استخوان ها، ماهیچه ها، بافت های همبند و کمک به لخته شدن خون حیاتی است.
در سال های اخیر، کلاژن به یک ماده ضروری برای مراقبت از پوست تبدیل شده است. محصولات حاوی کلاژن به صورت کرم، سرم، ماسک و حتی شامپو در دسترس هستند، اما استفاده از کلاژن به صورت مکمل های غذایی نیز بسیار محبوب شده است. اگر به کلاژن و نحوه استفاده از آن علاقه مندید، پیشنهاد می کنیم در ادامه با ما همراه باشید.
نحوه عملکرد کلاژن به چه صورت است؟
در ابتدا بهتر است بدانیم که کلاژن چگونه کار می کند و چرا پزشکان و متخصصان مراقبت از پوست آن را توصیه می کنند؟
خب کلاژن به طور طبیعی در بدن از ترکیب آمینو اسیدهای شاخه دار (BCAAs) موجود در غذا تولید می شود. جالب است بدانید که حدود ۱/۳ پروتئین های بدن ما از کلاژن تشکیل شده اند. وجود تعداد بالایی از این پروتئین در بدن به سلامت مفاصل، کلیه ها، استخوان ها و خاصیت ارتجاعی پوست کمک می کند.
با بالا رفتن سن، تولید کلاژن در بدن کاهش مییابد و باعث برخی از نشانههای پیری میشود: این نشانه ها شامل چین و چروک در پوست و کاهش قوت در مفاصل بدن است. متأسفانه هیچ راهی برای جلوگیری از این اتفاق وجود ندارد اما می توانید با ترک سیگار و استفاده از کرم ضد آفتاب، سرعت سکشت ساختار های کلاژنی در بدن را کاهش دهید.
آیا مصرف کلاژن به عنوان مکمل غذایی توصیه می شود؟
کلاژن خوراکی معمولا به صورت پودر، قرص یا نوشیدنی در بازار موجود است و از پوست و استخوان حیوانات یا ماهیان برای ساخت آن استفاده می شود. این محصولات همچنین اغلب حاوی مواد مکمل دیگری مانند ویتامین C هستند که برای تولید کلاژن حیاتی است.
اکثر محصولات کلاژن خوراکی، حاوی کلاژن مشتق شده از گاو یا ماهی (کلاژن دریایی) هستند. این کلاژن پس از استخراج از پوست و استخوان حیوانات در فرآیندی به نام هیدرولیزاسیون به زنجیره های کوتاهی به نام پپتیدها تجزیه می شود که باعث جذب راحت تر در بدن شود.
نوع مکمل کلاژنی که انتخاب می کنید بستگی به عادات غذایی شما دارد؛ به عنوان مثال اگر کلاژن ماهی را به گاو ترجیح می دهید، کلاژن دریایی برای شما مناسب تر است. در مقاله بهترین قرص کلاژن خارجی از رسانه فوراور ایران می توانید لیستی از برترین برند های تولید کننده این مکمل ها را مشاهده کنید.
مزایای سلامتی کلاژن
مزایای کلاژن در ۷ مورد زیر خلاصه می شود:
- سلامت پوست و مو
اشتباهی که معمولا وجود دارد که افراد احساس می کنند برای رساندن کلاژن به پوست، بهترین راه استفاده موضعی از کرم های حاوی کلاژن است. مولکول های کلاژن به حدی بزرگ هستند که به سختی از طریق پوست جذب می شوند و صرفا توسط محصولات مراقبت پوستی که آن را شکسته اند به پوست جذب می شود.
بهترین راه برای افزایش سطح کلاژن بدن، استفاده از رژیم غذایی سرشار از کلاژن و مکمل های حاوی مولکول های هیدرولیز شده کلاژن است. مجموعه تحقیقاتی وجود دارد که نشان میدهد خاصیت ارتجاعی پوست ناشی از مکملهای کلاژن پس از هشت هفته افزایش مییابد.
- کاهش درد مفاصل و تاندون ها
مطالعات خوبی در این زمینه انجام شده است که نشان می دهد کلاژن هیدرولیز شده باعث بهبود درد مفاصل در ورزشکاران می شود. (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18416885) دوز موثر برای این تحقیق، ۱۰ گرم کلاژن هیدرولیز شده در روز بود که می توان آن را از یک کاسه آب قلم گاو بدست آورد.
تحقیقات جدیدتر نیز نشان می دهد که کلاژن یا ژلاتین مصرف شده به همراه ویتامین C، سبب ترمیم تاندون و پیشگیری از آسیب رسیدن به آن می شود.
- مکمل های کلاژن به بهبود هضم و عملکرد معده کمک می کنند.
یکی از ترکیباتی که کلاژن در معده تشکیل می دهد، ساخت پروتئین گلیسین است که در بهبود التهابات روده و دستگاه گوارشی تاثیر زیادی دارد. این ماده با تشکیل بافت همبند که از سد مخاطی روده شما محافظت و به کاهش التهاب کمک می کند.
- کنترل قند خون
تحقیقات نشان داده است که گلیسین مصرف شده با وعده های غذایی می تواند به کنترل انسولین و کاهش قند خون کمک کند. (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11456285/)
- سلامت عملکرد مغز
محققان در حال یافتن تأثیرات مثبت مکمل های حاوی گلیسین بر بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی هستند. مزایای گلیسین بر روی مغز همچنین ممکن است به سایر اختلالات روانپزشکی و خلق و خویی نیز کمک کند.
- بالابردن کیفیت خواب
مطالعات انسانی در سال ۲۰۱۲ نشان داد که مصرف سه گرم گلیسین قبل از خواب، کیفیت خواب را بهبود میبخشد. (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22293292/) میبینید، گلیسین مشتق شده از کلاژن خوراکی، دمای بدن را کاهش میدهد و احتمالاً فعالیت ماهیچهای را در طول خواب REM مهار میکند. دمای بدن شما به طور طبیعی با نزدیک شدن به زمان خواب کاهش مییابد و در طول خواب به کاهش خود ادامه میدهد. به همین دلیل کیفیت خواب خوبی را تجربه خواهید کرد.
- افزایش طول عمر
متیونین، فراوان ترین اسید آمینه موجود در گوشت ماهیچه ای قرمز است. رساندن این آمینو اسید به بدن ضروری است زیرا بدن نمی تواند آن را از چیزهای دیگر بسازد. این ماده به کبد شما کمک می کند تا داروها را سم زدایی کند و مولکول های کلیدی خاصی مانند هورمون آدرنالین بسازد.
اما نکته ای بسیار مهم را باید بدانیم: میتونین در حجم زیاد سمی است! حال وظیفه کلاژن چیست؟ ساختار گلیسین مشتق شده از کلاژن می تواند اثر منفی آن را خنثی کند! گلیسین یکی از مهم ترین تنظیم کننده های التهاب در بدن است.
مصرف کلاژن به هر طریقی و از هر منبعی خوب است اما بهترین راه برای جذب حداکثری آن، نوشیدن یا مصرف به صورت پودر و قرص خوراکی است.