هر آنچه باید راجع به سرطان گردنه رحم (HPV) بدانید…

سرطان دهانه رحم و ویروس پاپیلوما

سرطان دهانه رحم پس از سرطان پستان دومین سرطان شایع در خانم‌ها است. همچنین اولین علت مرگ و میر به دلیل سرطان در زنان در دنیا میباشد، به نحوی که سالانه در دنیا حدود ۴۹۳ هزار مورد جدید این سرطان گزارش میشود که نیمی ار آنها سرانجام فوت می نمایند و این درحالیست که این سرطان بطورکامل قابل پیشگیری و درمان میباشد.

ویروس پاپیلومای انسانی یا به اختصار HPV ویروسی است که عمدتا در خانم‌ها ایجاد سرطان دهانه رحم و یا سرویکس می نمایند. البته این ویروس مسئول ایجاد سرطان های دستگاه تناسلی و مقعد در آقایان نیز می باشد. میزان ایجاد این سرطان در مردان بسیار پایین تر میزان آن در زنان است.  بیشتر از ۹۹ درصد از موارد در سرطان دهانه رحم به دلیل این ویروس ایجاد می‌شود.

 

۱۱۱۱ 300x149 - هر آنچه باید راجع به سرطان گردنه رحم (HPV) بدانید...

 

البته پس از این خبرهای بد چند خبر خوب هم در راه است!

۱- ۷۰% خانم هایی که به عفونت پاپیلوما ویروس مبتلا می شوند سرانجام در عرض دو سال خود به خود بهبود می یابند.

۲- حداقل ۱۰ تا ۱۵ سال زمان نیاز است تا ویروس تغییرات سرطانی را در گردن رحم ایجاد نماید. این زمان نسبتا طولانی می تواند فرصتی برای بیمار جهت پیگیری و پیشگیری از پیشرفت سرطان و خطرات ناشی از آن باشد.

۳- واکسن مناسبی بر علیه این ویروس در بازار موجود است.

۴- بر اساس دستور العمل ها، هر خانم جوان باید از بعد از ۲۱ سالگی تا ۶۵ سالگی ، هر سه سال آزمایشات ساده ای را انجام دهد. در طول این آزمایشات به محض آشکار شدن تغییرات پیش سرطانی و یا سرطانی، بیمار تحت نظر قرار گرفته و اقداماتی را انجام خواهد داد تا از ایجاد و یا پیشرفت سرطان جلوگیری به عمل آید (به پایین مراجعه شود).

ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)

این ویروس دارای دو نوع تیپ است:

۱-تیپهای با ریسک بالا (۱۴ عدد): تیپ های ۱۶، ۱۸ و ۴۵ (که مسئول ۹۴% سرطان های گردن رحم می باشند) ، به همراه ۳۱، ۳۳، ۳۵، ۳۹، ۵۱، ۵۲، ۵۶، ۵۸، ۵۹، ۶۶، ۶۸.

۲–تیپهای با ریسک پایین: تیپ های ۱، ۲، ۴، ۶، ۱۱، ۴۲، ۴۳و غیره. علت ۹۰ درصد زگیلهای تناسلی در زنان و مردان بدلیل این تیپها میباشد (لطفا به پایین مراجعه شود).

اقدامات لازم برای غربالگری سرطان دهانه رحم  در بانوان

۱-پاپ اسمیر:  در این تکنیک که ده ها سال از عمر آن می گذرد ضمن معاینه دهانه رحم توسط متخصص زنان و زایمان، ترشحات آن برای آزمایش ارسال و هر گونه تغییرات غیر طبیعی در سلول ها گزارش میشود. اگر نشانه هایی از تغییرات غیر طبیعی در ترشحات بیمار مشاهده گردد،  در اینجا بیمار باید وارد مرحله بعدی گردد.

 ۲-تست HPV: بیماری که پیشینه پاپ اسمیرش غیر طبیعی است باید برای حضور ویروس پاپیلوما تست تعیین ژنوتیپ HPV بدهد. این تست مشخص مینماید که اولا ویروس حضور دارد یا خیر؟  ثانیا نوع آن چه عددی است؟ در صورتیکه مشخص گردد بیمار برای یکی از تیپ های با ریسک بالای این ویروس مثبت است حالا باید دید آیا این ویروس در بدن بیمار در حال ایجاد تغییرات سرطانی هست یا خیر؟ این امر دو فایده دارد:

الف- اگر ویروس در حال ایجاد سرطان است باید سریعا و بدون فوت وقت تحت اقدامات پزشکی تشخیصی ودرمانی قرار گیرد.

ب- اگر ویروس به صورت خاموش است و فعالیت سرطانی ندارد، بیمار با ارامش بیشتر روال تعریف شده ای را بصورت منظم زیر نظر پزشک پیگیری خواهد نمود.

۳-انجام بیوپسی (تکه برداری): در بیمارانی که تست ویروس در آنها مثبت میگردد (مرحله ۲) با یا بدون در نظر گرفتن مرحله ۳ (تست اپتیما) لازم است دهانه رحم بیمار توسط متخصصین مورد تکه برداری (بیوپسی) قرار گرفته و پاتولوژی نتیجه تغییرات سلولی احتمالی در تکه جداشده را گزارش خواهد داد. بسته به پاسخ ارسالی، متخصص زنان تصمیم مقتضی را خواهد گرفت.

۴-تست اپتیما (APTIMA): بعد از انجام مرحله ی دوم غربالگری و مشخص شدن نوع ویروس، قدم بعدی انجام   APTIMA تست می باشد. این تست که توسط FDA آمریکا در سال ۲۰۱۱ تایید گردیده مشخص می نماید که تیپ مشخص شده ویروس آیا در حال ایجاد سرطان هست یا خیر؟ اساس انجام این تست دو پروتئین ویروس به نامهای  E6 وE7 میباشد که در بیماران HPV مثبت، وارد ژن آنها در دهانه رحم شده و احتمالا در حال دستکاری ژنتیکی در می باشد. بیان این دو ژن در آزمایشگاه ژنتیک لاله توسط دستگاه اندازه گیری میشود. خانم هایی که تست APTIMA  آنها مثبت است باید مسئله را به صورت جدی پیگیری (ارجاع برای کولپوسکوپی) و در آنهایی که منفی است نشان دهنده ی این است که علی رغم حضور ویروس در بدنشان فعلا فعالیتی نمی نماید ولی لازم است تحت نظر پزشک باشند تا هر از گاهی از نظر فعالیت ویروسی توسط تستهای بالا در سالهای بعد مجددا چک گردند. البته برخی متخصصین نیز در این مرحله، بدون انجام تست اپتیما، بیمار را مستقیما برای انجام کولپوسکوپی و تکه برداری از دهانه رحم ارجاع میدهند.

چند نکته مهم در مورد تیپهای ویروس پاپیلوما

  • عدم تطابق بین تیپهای ویروس در زوجین، مانند: در یک زوج منفی و در دیگری مثبت، شماره های تیپ متفاوت در زوجین و….امری تقریبا طبیعی بوده و بدلیل تفاوت در سیستم ایمنی زوجین در پاک کردن ویروس و اساسا عدم ابتلا در بعضی مواقع در یکی از زوجین علیرغم تماسهای جنسی و رابطه زناشویی است.
  • در شرایط طبیعی احتمال یافتن ویروس در زنان بیش از مردان است. لذا موارد خانم مثبت و شوهر منفی در جامعه مشاهده شده و امری نادر نمیباشد.
  • هرگاه شوهر از نظر ویروس مثبت باشد، در ۷۵% موارد خانم نیز مبتلا خواهد گردید، در حالیکه هرگاه خانم مثبت باشد، ۴۰% موارد شوهر مثبت خواهد بود.

زگیل های تناسلی

همانگونه که در بالا عنوان گردید، تنها ۱۰% زگیل ها توسط ۱۶و ۱۸ و سایر تیپ های با ریسک بالا ایجاد می گردند. بنابراین نتیجه گیری  می گردد زگیل های تناسلی اگر چه چندان خطرناک نمی باشند ولی به دلیل اضطرابی که در بیمار ایجاد می نمایند و نیز بدلیل احتمال بدخیم شدن آنها در ۱۰% موارد نیاز به  مراجعه  پزشک و درمان های بعدی می گردد.

علت زگیل سرایت ویروس از طریق تماس جنسی (همچنین سکس از راه دهان) و ندرتا از طریق اشیا (مانند حوله آلوده) میباشد. ندرتا  سرایت جنسی غیر از انجام  دخول، و توسط مالش و خراش بین التهای تناسلی مبتلا و سالم صورت میپذیرد. زگیلها شدیدا مسری میباشند و پس از یکدوره نهانی ۳ هفته تا ۸ ماه  (از زمان ورود ویروس در بدن تا تشکیل زگیل) و بطور متوسط، ۲ تا ۳ ماه پس از تماس، زگیل تشکیل میشود. در یک سوم موارد زگیل ها بدون نیاز به درمان و خود بخود بهبود می یابند و نیز بعضا حتی بعد از درمان و سوزاندن عود مینمایند.

 

دکتر سید محمد جزایری

حمیدرضا رنجبر

محقق حوزه زیست شناسی و سلامت پزشکی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا