خشکی چشم ، علل و راهکارهای درمان آن

خشکی چشم

درحال طبیعی چشم خود را به‌طور مداوم توسط اشک شست‌وشو می‌دهد . با تولید آهسته و مداوم اشک ،چشم راحت و مرطوب باقی می‌ماند . گاهی اوقات میزان اشک چشم از حد معمول کمتر شده و خشکی چشم ظاهر می شود. ربا تولید آهسته و مداوم اشک چشم راحت و مرطوب باقی می‌ماند . گاهی اوقات اشک به میزان کافی تولید نمی‌شود یا دارای کیفیت مناسب برای حفاظت از چشم نیست . به این حالت خشکی چشم گفته می‌شود .

نشانه‌های خشکی چشم کدم‌اند ؟

سوزش و خارش چشم‌ها

احساس وجود جسم خارجی در چشم

معکوس رشته‌ای در داخل یا اطراف چشم

حساسیت و تحریک بیش حد نمایشی از دود و غبار

اشک ریزش بیش‌ازحد

احساس ناراحتی به دنبال استفاده از عدسی تماسی

ممکن است اشک ریزش بیش‌ازحد ناشی از خشکی چشم ، غیرمنطقی به نظر برسد اما آن را می‌توان به‌عنوان پاسخ چشم به ناراحتی و تحریک توجه کرد اگر اشک به‌عنوان مسئول لغزنده نگه‌داشتن سطح چشم قادر به حفظ رطوبت کافی نباشد چشم تحریک می‌شود . تحریک چشم به‌سرعت غده مولد اشک (غده اشکی) را برای آزادسازی حجم زیادی از اشک فعال می‌کند  و این تولید اضافه اشک باعث سرازیر شدن آن از چشم شما می‌شود .

لایه اشکی چیست؟

وقتی‌که پلک می‌زنید لایه‌ای از اشک در سطح چشم شما گسترش می‌یابد و سطح چشم را صاف و شفاف من نماید بدون این لایه اشکی بینایی مناسب امکان‌پذیر نیست.

لایه اشکی شامل سه لایه هست:

لایه چربی

لایه آبکی

لایه معکوس

هریک از این لایه‌ها وظایف مربوط به خود رادارند. لایه چربی به‌وسیله غدد میبومین تولید می‌شود و خارجی‌ترین لایه اشکی را تشکیل می‌دهد. وظیفه آن هموار و صاف کردن سطح و کاهش تبخیر اشک هست.  لایه میانی لایه آبکی نامیده می‌شود این لایه قسمت اصلی اشک را تشکیل می‌دهد. بخش عمده (۹۸%) این لایه از آب و بقیه آن ازاملاح و پروتئین‌ها تشکیل‌شده است. این لایه به‌وسیله غدد اشکی پلک تولید می‌شود و چشم را در برابر اجسام خارجی و محرک‌ها تمیز کرده و شستشو می‌دهد. لایه داخلی شامل معکوس تولیدشده به‌وسیله ملتحمه هست. معکوس به لایه آبکی اجازه می‌دهد تا به‌راحتی در سطح چشم پخش شود و به حفظ رطوبت چشم کمک می‌کند. بدون معکوس اشک بر روی چشم باقی نمی‌ماند.

علل خشکی چشم کدام‌اند؟

به‌طور طبیعی تولید اشک با افزایش سن کاهش می‌یابد اگرچه خشکی چشم در هر دو جنس زن و مرد و در هر سنی اتفاق می‌افتد ولی در زنان و به‌خصوص در سنین بعد از یائسگی به‌طور شایع‌تری دیده می‌شود.خشکی چشم می‌تواند با سایر اختلالات نیز همراه باشد به‌عنوان‌مثال افراد مبتلابه خشکی چشم ، خشکی دهان و آرتریت ممکن است به سندرم شوگرن مبتلا باشند . طیف وسیعی از داروهای شایع نیز می‌توانند منجر به خشکی چشم ناشی از کاهش ترشح اشک شوند . در صورت مصرف داروهای زیر جهت اطمینان بیشتر با یک‌چشم پزشک مشورت کنید.

دیورتیک ها (داروهای افزایش‌دهنده‌ی ادرار )

داروهای مسدودکننده‌ی گیرنده بتا

آنتی‌هیستامین‌ها

قرص‌های خواب‌آور

داروهای اعصاب

داروهای کاهنده درد

درصورتی‌که استفاده از داروهای مذکور ضروری باشد خشکی چشم ایجادشده باید با قطره‌های اشک مصنوعی درمان شود . افراد مبتلابه خشکی چشم استعداد بیشتری برای ایجاد اثرات جانبی و سمی داروهای چشمی از قبیل اشک مصنوعی دارند به‌عنوان‌مثال ،نگهدارندِ های موجود در قطره‌های  اشک مصنوعی می‌توانند موجب تحریک چشم شوند . این افراد ممکن است به نوع خاصی از اشک مصنوعی فاقد نگهدارنده نیاز داشته باشند .

خشکی چشم چگونه تشخیص داده می‌شود ؟

چشم‌پزشک معمولاً با معاینه چشم‌ها قادر به تشخیص خشکی چشم هست گاهی اوقات سنجش میزان تولید اشک ضروری است. درروشی به نام تست شیر مر،با قرار دادن نوار کاغذی خاص در داخل پلک تحتانی میزان تولید اشک را در حالت‌های مختلف اندازه‌گیری می‌کند .تست دیگری که فلورسئین یا رزبنگال نامیده می‌شود، برای بررسی الگوی خشکی در سطح چشم به کار می‌رود .

خشکی چشم چگونه درمان می‌شود

افزودن حجم اشک

ترکیب قطره‌های چشمی اشک مصنوعی بسیار شبیه به اشک طبیعی هست . این قطره‌ها چشم را لغزنده کرده و به مرطوب نگه‌داشتن چشم کمک می‌کنند . اشک مصنوعی بدون نسخه هم در دسترس است . نام‌های مختلف تجاری از این قطره در بازار موجود است و شما می‌توانید یکی از بهترین انواع آن را انتخاب کنمید . قطره‌های چشمی فاقد نگهدارنده برای افرادی که به نگهدارنده داخل اشک مصنوعی حساس هستند در دسترس هست . اگر میزان مصرف اشک مصنوعی بیش از هر دو ساعت باشد قطره‌های فاقد نگهدارنده برای شما مناسب‌تر است . شما می‌توانید اشک مصنوعی را در فاصله زمانی (یک یا دو بار در روز تا چندین بار در روز ) استفاده نمایید .

جلوگیری از خروج اشک از چشم

محافظت از اشک چشم روش دیگری برای حفظ رطوبت چشم هست اشک از طریق مجرای کوچکی در بینی ، از چشم خارج می‌شود چشم‌پزشک ممکن است این مجرا را به‌صورت موقتی یا دائمی ببندد . بستن این مجرا از اشک محافظت می‌کند .

سایر روش‌ها

تبخیر اشک مثل سایر مایعات هست شما می‌توانید از برخی روش‌ها برای جلوگیری از تبخیر استفاده نمایید . در زمستان وقتی‌که در داخل اتاق گرم هستید استفاده از دستگاه بخور یا ظرف پر از آب بر روی بخاری یا رادیاتور باعث افزایش رطوبت هوای خشکی شود. عینک‌های محافظ نیز می‌توانند خشکی ناشی از غبار را کاهش دهند .

فرد مبتلابه خشکی چشم باید از مواردی از قبیل گرمای بیش‌ازحد اتاق ،سشوار ، گردوغبار و مصرف سیگار که ممکن است موجب خشکی شوند پرهیز نمایید . در مواردی که علائم خشکی چشم در هنگام بر خواستن از خواب وجود داشته باشد توصیه می‌شود قبل از خواب از پمادهای ساده چشمی استفاده شود . این پمادها باعث چرب و مرطوب شدن سطح چشم می‌شود استفاده از پماد در طول روز توصیه نمی‌شود زیرا علاوه بر آن‌که باعث تاری دیدمی شود و اثر قطره‌های اشک مصنوعی را نیز کاهش می‌دهد .

خشکی چشم ناشی از کمبود ویتامین A  در رژیم غذایی در جوامع پیشرفته نادر است. درحالی‌که در کشورهای فقیر به‌خصوص در میان کودکان شایع‌تر هست . پماد حاوی ویتامین A  می‌تواند به درمان خشکی چشم کمک کند به‌شرط آن‌که خشکی ناشی از سایر علل از قبیل سندرم استیونس جانسون یا پمفیگوئیدنباشد به نظر نمی‌رسد که مکمل‌های حاوی ویتامین A  در سایر موارد معمول خشکی چشم کمک‌کننده باشد .

منبع : سایت زندگی سالم