آگاهی از سرطان روده بزرگ
سرطان روده بزرگ بیماری است که در آن سلول های بدخیم (سرطانی) در بافت روده بزرگ شکل می گیرند و سرطان روده یکی از پنج سرطان شایع در ایران است در ادامه همراه زندگی سالم باشید :
کولون و رکتوم بخش هایی از دستگاه گوارش هستند. آن ها مجرایی بلند و قابل انعطاف را به نام روده بزرگ تشکیل می دهند. کولون حدود ۱ تا ۱.۵ متر ابتدای روده بزرگ و رکتوم چند سانتی متر انتهایی آن است.
غذای نیمه هضم شده از روده کوچک وارد کولون می شود. کولون مواد غذایی و آب را از بین مخلوط جدا کرده و بقیه را تبدیل به مواد زائد ( مدفوع) می کند. مواد زائد از کولون عبور کرده و وارد رکتوم می شوند و سپس از راه معقد از بدن خارج می شوند.
عوامل خطرزا
- سن ۵۰ سال یا بالاتر
- سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ یا روده راست
- سابقه شخصی سرطان روده بزرگ، راست روده، تخمدان، اندومتر یا پستان
- سابقه داشتن پولیپ (تیکه ها ی کوچکی از بافت برآمده) در روده بزرگ.
- کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون
- تغییرات ژنتیک
- رژیم غذایی پرچرب و مصرف زیاد گوشت قرمز، کمبود کلسیم، فولات و فیبر، مصرف ک میوه و سبزیجات
- استعمال دخانیات ( کشیدن سیگار و قلیون)
علائم هشدار دهنده سرطان روده بزرگ
در مرحله اولیه، این سرطان معمولا هیچ علامتی ایجاد نمی کند. برخی از بیماران یک سری علائم خفیف را تجربه می کنند که عبارتند از:
- تغییر در شکل ظاهری مدفوع (مدفوع باریک تر از معمول)
- اسهال، یبوست یا احساس اینکه شکم کاملا تخلیه نشده است.
- احساس پری در روده یا رکتوم
- درد شکم هنگام دفع مدفوع، درد مقعد
- وجود خون در مدفوع
- انسداد روده
- احساس خستگی شدید دائمی
- کم خونی
- گاز معده توام با درد مکرر، نفع، احساس سیری یا درد شکم.
- کاهش وزن به دلیل ناشناخته
- تهوع
غربالگری
آزمایش های غربالگری به تشخیص زودهنگام سرطان و درمان آسان تر و موثر تر سرطان منجر می شود. آزمایش های غربالگری برای پیدا کردن پولیپ ها و سرطان قبل از اینکه علائمی وجود داشته باشد، به پزشک در تشخیص بیماری کمک می کند. پیدا کردن و خارج کردن پولیپ ها می تواند از سرطان کولورکتال پیشگیری کند. برای پیدا کردن پولیپ ها یا سرطان کولورکتال در مرحله ابتدایی :
- شروع غربالگری در دهه ۵۰ سالگی
- انجام غربالگری قبل از ۵۰ سالگی برای گروه پرخطر ( سابقه خانوادگی دارای یک یا چند عامل خطرزا)
روش های غربالگری
- آزمایش خون مخفی در مدفوع
- سیگموئیدوسکوپی (یک نوع تست غربالگری یا تشخیصی)
- کولونوسکوپی (معاینه و بررسی داخل کولون و انجام اقدامات تشخیصی و درمانی )
- تصویربرداری به همراه تنقیه باریوم
- معاینه راست روده
درمان
سه نوع درمان به صورت متعارف به کار می روند.
- جراحی
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
همچنین انواع جدید درمان در پژوهش های بالینی در دست بررسی هستند.
پیشگیری
- فعالیت بدنی منظم – حداقل به میزان ۳۰ دقیقه ، ۵ روز در هفته ( مانند پیاده روی با سرعت متوسط تا تند)
- اجتناب از اضافه وزن
- انتخاب رژیم غذایی با چربی کم و فیبر زیاد
- محدود کردن مصرف گوشت قرمز ( کمتر از ۴۵۰ گرم در هفته) و عدم مصرف گوشت های فراوری شده (سوسیس ، کالباس)
- مصرف حداقل ۵ وعده میوه و سبزی در روز و مصرف غلات سبوس دار
- عدم استفاده از مشروبات الکی
- اجتناب از مصرف دخانیات
