حقایق بزرگترین همه گیری تاریخ
امسال صد و دومین سالگرد بزرگ ترین همه گیری تاریخ یعنی “آنفولانزا ی سال ۱۹۱۸” است. تصور می شود که بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون نفر بنا به منابع مختلف در اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست داده اند.
این عدد در آن زمان چیزی حدود ۵ درصد از جمعیت جهان را شامل می شد. بعلاوه , تعداد مبتلایان به این بیماری همه گیر حدود نیم میلیارد نفر برآورد شده است.
مهم ترین خصوصیت “آنفولانزا ی سال ۱۹۱۸” این بود که این بیماری باعث از دست رفتن جان عده زیادی از کودکان و سالخوردگان و افراد بزرگسال که مشکلات سلامتی هم نداشتند شد.
به همین دلیل از این بیماری بعنوان “بزرگترین همه گیری تاریخ بشریت” یاد می شود.
حدس و گمان های بسیاری از زمان وقوع این همه گیری تا به امروز مطرح شده است. مورخان و دانشمندان نظریه های متعددی درباره ی منشا , چگونگی گسترش ویروس و پیامد های ناشی از این همه گیری مطرح کرده اند. بطور کلی , بسیاری از ما اطلاعات کمی درباره این همه گیری داریم.
در ادامه ۱۰ شایعه اشتباه درباره این همه گیری وحشتناک مطرح کرده ایم و به ارائه حقایق صحیح در اینباره پرداخته ایم. امیدواریم با دانستن هرچه بیشتر حقایق وقایع گذشته , بتوانیم از وقوع فجایع در آینده جلوگیری کنیم. با مجله اینترنتی زندگی سالم همراه باشید.
برای مطالعه بیشتر :
شروع این همه گیری از اسپانیا بود.
شاید باور این موضوع که “آنفولانزا ی اسپانیایی” از اسپانیا منشا گرفته باشد برای شما هم سخت باشد.
این بیماری لقب “آنفولانزای اسپانیایی” را احتمالا بخاطر جنگ جهانی اول بدست آورده است. در زمان شیوع این بیماری جنگ جهانی اول در حال وقوع بود.
کشور های اصلی درگیر در جنگ نمی خواستند که با اعلام وقوع این همه گیری در کشورشان , باعث خوشحالی دشمنان خود شوند. آنها اجازه ندادند تا خبر وقوع این بیماری به گوش مردم دنیا برسد. از جمله این کشور ها می توان به آلمان , استرالیا , فرانسه , بریتانیا و ایالات متحده اشاره کرد.
در این میان , اسپانیای بی طرف نیازی به پنهان کاری در رابطه با شیوع این همه گیری نداشت.
همین موضوع باعث ایجاد این تصور غلط در میان جوامع شده است که اسپانیا منشا این همه گیری بوده.
در واقع , منشا اصلی این ویروس آنفولانزا تا به امروز همچنان مورد بحث است. اما فرضیه هایی نیز وجود دارند که آسیای شرقی , اروپا و حتی ایالت کانزاس را منشا این ویروس معرفی کرده اند.
مسئول این همه گیری یک ویروس فوق العاده عجیب و غریب بود.
“آنفولانزا ی سال ۱۹۱۸” به سرعت گسترش پیدا کرد , بطوریکه فقط در شش ماه اول ۲۵ میلیون نفر کشته شدند.
این موضوع در زمان خود باعث ترس مردم از پایان یافتن حیات انسان بر روی زمین شده بود. به علاوه , تا مدتها مردم به این موضوع باور داشتند که ویروس آنفولانزا – هر نوعی که باشد- بسیار کشنده و خطرناک است.
مطالعات اخیر مشخص کرد که این ویروس , اگرچه از سایر سویه های این ویروس کشنده تر است , اما تفاوت چندانی با ویروس هایی که در سالهای دیگر گسترش یافته بودند نداشت.
بیشتر میزان مرگ و میر ناشی از این ویروس می تواند ناشی از ازدحام جمعیت در اردوگاه های نظامی و محیط های شهری و نیز تغذیه و بهداشت نامناسب افراد در زمان جنگ جهانی باشد.
اکنون دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که بیشتر مرگ و میر های ناشی از این همه گیری بدلیل شیوع ذات الریه و ضعف شدید ریه ها بوده است.
موج اول همه گیری بشدت کشنده بود.
در واقع , اولین موج مرگ و میر های ناشی از این همه گیری که در نیمه اول سال ۱۹۱۸ رخ داد , چندان شدید نبود.
وقوع موج دوم در بین ماه های اکتبر تا دسامبر همان سال , بیشترین میزان مرگ و میر را به همراه داشت.
موج سوم همه گیری در بهار سال ۱۹۱۹ به وقوع پیوست که کشنده تر از موج اول بود اما نسبت به موج دوم همه گیری ملایم تر بود و نرخ مرگ و میر کمتری داشت.
دانشمندان بر این باورند که , افزایش چشمگیر مرگ و میر ها در موج دوم ناشی از شرایطی بود که باعث گسترش یک سویه کشنده تر شده بود. افراد با علائم خفیف در خانه می ماندند , درحالیکه افراد با علائم شدید بیماری اغلب به بیمارستان و یا اردوگاه های شلوغ می رفتند.
به همین دلیل انتقال این ویروس به شکل کشنده تر در موج دوم همه گیری صورت گرفت.
اکثر افراد مبتلا جان خود را از دست دادند.
در حقیقت , اکثریت قریب به اتفاق افرادی که به “آنفولانزا ی سال ۱۹۱۸” مبتلا شده بودند , زنده ماندند. میزان مرگ و میر ناشی از این همه گیری , در سخت گیرانه ترین حالت ممکن از ۲۰ درصد فراتر نمی رود.
با اینحال , میزان مرگ و میر در گروه های مختلف افراد متفاوت بود. در ایالات متحده , مرگ و میرها به ویژه در بین جمعیت بومیان آمریکا زیاد بود. شاید بخاطر کمتر قرار گرفتن در معرض سویه های دیگر آنفولانزا که باعث شده بود بدن آنها هیچگونه مقاومتی از خود نشان ندهد.
در بعضی موارد , کل جوامع بومی یک ناحیه از بین رفتند.
البته , میزان مرگ میر ۲۰ درصدی بسیار بیشتر از یک ویروس آنفولانزا معمول با نرخ مرگ و میر کمتر از یک درصد در میان افراد مبتلا است.
معالجات آن زمان تاثیر کمی بر روی بیماران داشت.
در زمان وقوع آنفولانزا ی ۱۹۱۸ هیچ روش درمانی ضد ویروس خاصی در دسترس نبود.
این موضوع امروزه نیز صدق می کند. در واقع بیشتر روند معالجه بیماران مبتلا به آنفولانزا حمایتی است و درمان تاثیر چندانی ندارد.
یک نظریه بیان می کند که علت بسیاری از مرگ و میر های ناشی از آنفولانزا , مسمومیت با آسپرین بوده است. مقامات بهداشتی در آن زمان دوز های زیادی از آسپرین ( تا ۳۰ گرم در روز ) را به بیماران توصیه می کردند.
امروزه , حدود ۴ گرم در روز بعنوان بیشترین دوز مصرفی روزانه بدون بروز عوارض در نظر گرفته می شود.
دوز های زیاد آسپرین , می تواند منجر به بسیاری از علائم از جمله خونریزی در افراد بشود.
با اینحال , بنظر می رسد که میزان مرگ و میر ناشی از این ویروس در برخی از نقاط جهان که آسپرین به راحتی در دسترس نبود نیز به همان میزان بالا بوده است.
بنابراین , بحث در این زمینه همچنان ادامه دارد.
برای مطالعه بیشتر :
اخبار مربوط به همه گیری تمام رسانه های جهان را فرا گرفته بود.
مقامات بهداشتی , ماموران اجرای قانون و نیز سیاستمداران دلایل خود را برای انجام ندادن وظایف خود در زمینه همه گیری این ویروس داشتند.
همین پنهان کاری موجب پوشش کمتر مطبوعات شده بود.
در واقع سیاستمداران و دیگر دست اندرکاران در این زمینه , قصد داشتند تا با پنهان کاری , نظم عمومی جامعه را حفظ کنند و از وحشت زدگی مردم جلوگیری کنند.
بعلاوه , آنها نمی خواستند تا با انتشار خبر شیوع بیماری باعث خوشحالی دشمنان خود شوند.
با اینحال , مقامات مجبور به اقرار در این زمینه شدند.
در اوج شیوع همه گیری , قرنطینه در بسیاری از شهر ها شکل گرفت. در برخی از نواحی خدمات ضروری از جمله پلیس و آتش نشانی نیز محدود شد.
این همه گیری روند جنگ جهانی اول را تغییر داد.
بعید است که آنفولانزا توانسته باشد روند جنگ جهانی را تغییر داده باشد , چراکه مبارزان هر دو جبهه بطور مساوی تحت تاثیر این ویروس قرار گرفته بودند.
با این وجود , تردیدی در این وجود ندارد که جنگ جهانی باعث شیوع هرچه بیشتر این همه گیری شده است. ازدحام جمعیت میلیون ها سرباز و افسر نظامی , شرایط ویژه ای را برای گسترش سویه های تهاجمی ویروس فراهم کرده بود.
واکسیناسیون جهانی باعث از بین رفتن این همه گیری شد.
ایجاد ایمنی در افراد علیه ویروس آنفولانزا – چه از طریق واکسیناسیون و یا هر روش دیگر- همانطور که امروزه هم مشاهده می کنیم نقشی در پایان همه گیری نداشته است.
احتمالا قرار گرفتن در معرض سویه های قبلی آنفولانزا نقش مهمی در پایان این همه گیری داشته است. بعنوان مثال , سربازانی که سالها در ارتش خدمت کرده بودند , نسبت به سربازان تازه کار مرگ و میر کمتری داشتند.
علاوه بر این , ویروس جهش یافته آن زمان , با گذشت زمان به سویه های با کشندگی کمتر تبدیل شد. این موضوع توسط مدل های انتخاب طبیعی پیش بینی شده است.
از آنجا که سویه کشنده یک ویروس میزبان خود را به سرعت از بین می برد , بنابراین نمی تواند به راحتی سویه های با کشندگی کمتر گسترش یابد.
برای مطالعه بیشتر :
ژن ویروس آنفولانزای ۱۹۱۸ هرگز توالی یابی نشد.
توالی یابی فرایندی است که طی آن با استفاده از تکنیک های ژنتیک می توان ماده ژنتیکی ارگانیسم را ردیابی و اجزای تشکیل دهنده آن را (نوکلئوتید ها) شناسایی کرد.
در سال ۲۰۰۵ , محققان اعلام کردند که توالی ژنی ویروس آنفولانزا ی سال ۱۹۱۸ را با موفقیت تعیین کرده اند.
این ویروس از بدن یک قربانی آنفولانزا که در یخ زدگی های آلاسکا مدفون شده بود و همچنین سربازان آمریکایی که در آن دوران بیمار شده بودند استخراج شد.
دو سال بعد از استخراج ویروس , مشاهده شد که میمون های آلوده شده به این ویروس علائمی مشابه با علائم دوران همه گیری را نشان می دهند.
ادامه مطالعات روی این میمون ها نشان داد که علت مرگ آنها در اثر واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن به ویروس – که اصطلاحا “طوفان سیتوکین” نامیده می شود – بوده است.
دانشمندان امروزه به این نتیجه رسیده اند که واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن منجر به افزایش میزان مرگ و میر در میان افراد بالغ و سالم در سال ۱۹۱۸ بوده است.
همه گیری سال ۱۹۱۸ درسی برای ارائه به جهان امروزی ندارد.
همه گیری آنفولانزا ی شدید هر چند دهه یکبار اتفاق می افتد.
دانشمندان معتقد اند که نباید از خود بپرسیم که آیا اتفاق خواهد افتاد یا نه؟
بلکه قطعا اتفاق خواهد افتاد.
درحالیکه عده بسیار کمی از افراد ممکن است بتوانند همه گیری سال ۱۹۱۸ را به یاد بیاورند , اما ما می توانیم همچنان درس های آن را یاد بگیریم و به خاطر بسپاریم. از رعایت بهداشت فردی تا تلاش بیشتر برای ساخت داروهای ضد ویروس همگی می توانند در روند پیروزی ما موثر باشند.
امروزه ما اطلاعات بیشتری درباره فرایند ایزوله سازی و کنترل بیماران مبتلا و افراد درحال مرگ کسب کرده ایم و می توانیم از داروهایی که در سال ۱۹۱۸ موجود نبود استفاده کنیم.
بیشترین امید ما برای مقابله با این قبیل از همه گیری ها , بهبود شرایط تغذیه , بهداشت و استاندارد های زندگی جوامع است.
همه این موضوعات باعث افزایش مقاومت بیمار در برابر عفونت خواهند شد.
آنفولانزا در دهه های آینده جزئی از زندگی جوامع بشری خواهد بود. ما به عنوان یک جامعه جهانی فقط می توانیم به این موضوع امیدوار باشیم که درس های بزرگی را در اینباره فرا گرفته ایم تا جلوی وقوع فجایع دیگر را در آینده بگیریم.
برای اطلاع از اخبار بروز در حوضه سلامت و پزشکی , صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید.