۱۰ نشانه و علامت کمبود آهن
کمبود آهن زمانی رخ می دهد که بدن به اندازه کافی آهن معدنی نداشته باشد. این مسئله منجر به کاهش غیر طبیعی سلول های قرمز خونی می شود.
به همین دلیل آهن برای ساخت هموگلوبین مورد نیاز است – هموگلوبین پروتئینی است که در گلبول های قرمز خون وجود دارد وبه آنها امکان حمل اکسیژن در بدن را می دهد-.
اگر بدن شما هموگلوبین کافی نداشته باشد ، بافت ها و ماهیچه های شما اکسیژن کافی دریافت نمی کنند و کارایی مناسبی ندارند.
این مسئله منجر به بیماری به نام “آنمی” یا “کم خونی” می شود.
انواع مختلفی از کم خونی وجود دارد ، اما کم خونی ناشی از فقر آهن شایع ترین نوع کم خونی در سراسر جهان است.
از علل رایج کمبود آهن می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- رژیم غذایی نامناسب و فاقد آهن کافی مورد نیاز
- بیماری های التهابی روده که موجب می شوند آهن به مقدار کافی در بدن جذب نشود
- افزایش نیاز به آهن در دوران بارداری
- خونریزی های شدید عادت ماهیانه
- خونریزی داخلی
علت کم خونی هر چیزی که باشد ، فقر آهن می تواند منجر به علائم ناخوشایندی شود که می تواند بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد. این علائم شامل :
- ضعیف شدن بدن و ضعف سلامت جسمانی
- کاهش تمرکز
- کم شدن توانایی بدن در انجام کارهای مختلف
علائم و نشانه های کمبود آهن بسته به شدت کم خونی ، سرعت رشد آن ، سن و وضعیت سلامتی فعلی شما می تواند متفاوت باشد.
در برخی موارد کم خونی ، ممکن است افراد هیچ علائمی نداشته باشند.
در اینجا ۱۰ علامت و نشانه کمبود آهن را بررسی می کنیم که به ترتیب از شایع ترین علائم به سمت علائم با شیوع کمتر مرتب شده اند. با مجله اینترنتی زندگی سالم همراه باشید.
برای مطالعه بیشتر :
خستگی غیرمعمول
احساس خستگی شدید یکی از شایع ترین علائم کمبود آهن است که بیش از نیمی از افراد مبتلا به فقر آهن آن را تجربه می کنند.
این اتفاق به این دلیل رخ می دهد که بدن شما برای تولید پروتئینی به نام هموگلوبین ، که در گلبول های قرمزخونی یافت می شود ، به آهن احتیاج دارد.
هموگلوبین به حمل اکسیژن در بدن کمک می کند.
وقتی بدن شما در اثر فقر آهن هموگلوبین کافی نداشته باشد ، اکسیژن کمتری به بافت ها و ماهیچه های شما می رسد و در نتیجه اندام های شما دارای انرژی کمتر از حالت معمول هستند و شما احساس خستگی می کنید.
علاوه بر این ، قلب شما برای اینکه خون دارای اکسیژن را به تمام بافت های بدنتان برساند باید بیشتر کار کند ، که این می تواند موجب خستگی بیشتر شما بشود.
از آنجا که خستگی اغلب به عنوان یک قسمت عادی از زندگی شلوغ و مدرن امروزی در نظر گرفته می شود ، تشخیص کمبود آهن تنها براساس وجود این نشانه کار سختی است.
با این حال ، بسیاری از افراد مبتلا به کمبود آهن در کنار ضعف جسمانی، احساس سستی بدن، مشکلات تمرکز یا بهره وری ضعیف در محل کار خود ، دارای انرژی کمی نیز هستند.
رنگ پریدگی
پوست کم رنگ و رنگ پریده به خصوص در قسمت داخلی پلک پایین چشم از دیگر علائم رایج فقر آهن دربدن است.
هموگلوبین موجود در گلبولهای قرمز، باعث قرمزی رنگ خون می شود ، بنابراین مقادیر کم هموگلوبین که در هنگام کمبود آهن در بدن ایجاد می گردد باعث می شود تا رنگ قرمز خون کمتر شود.
به همین دلیل پوست بدن افراد مبتلا به کمبود آهن رنگ طبیعی و گلگون خود را از دست می دهد و این موضوع باعث می شود فرد رنگ پریده به نظر برسد.
این رنگ پریدگی در افراد مبتلا به کمبود آهن می تواند در تمام بدن ظاهر شود ، و یا اینکه فقط در نواحی خاصی ، مانند صورت ، لثه ها ، لب ها ، پلک پایین چشم و حتی ناخن ها دیده شود.
این نشانه جزء اولین مواردی است که پزشکان برای تشخیص کمبود آهن آن را بررسی می کنند. با این حال ، فقر آهن حتما باید به وسیله آزمایش خون تأیید گردد.
برای مطالعه بیشتر :
رنگ پریدگی بیشتر در موارد متوسط یا شدید آنمی مشاهده می شود .
اگر پلک زیرین چشم خود را به سمت پایین بکشید ، لایه داخلی باید به رنگ قرمز پررنگ باشد. اما اگر به رنگ صورتی یا زرد بسیار کم رنگ بود ، می تواند نشانگر کمبود آهن در بدنتان باشد.
تنگی نفس
هموگلوبین سلولهای قرمز خونی شما را قادر می سازد تا اکسیژن را در بدنتان منتقل کنند.
زمانی که هموگلوبین در هنگام کمبود آهن در بدن شما مقدار کمی داشته باشد ، میزان اکسیژن نیز کم خواهد بود.
این بدان معنی است که ماهیچه های شما اکسیژن کافی برای انجام فعالیت های طبیعی مانند پیاده روی کردن را دریافت نمی کنند.
در نتیجه سرعت تنفس شما افزایش می یابد زیرا بدن شما سعی می کند اکسیژن بیشتری را بدست آورد.
به همین دلیل تنگی نفس یکی از علامت های شایع کمبود آهن است.
اگر فکر می کنید نفس کشیدن شما در هنگام انجام کارهای عادی و روزمره ، مانند پیاده روی ، بالا رفتن از پله ها یا کار کردن ،غیر نرمال است ، در حالی که قبلا در هنگام انجام چنین اموری تنفس شما عادی بوده ، نارسایی و فقر آهن را می توانید مقصر این ماجرا بدانید.
سردرد و سرگیجه
کمبود آهن ممکن است باعث سردرد شود.
به نظر می رسد این علامت نسبت به بقیه علامت ها در افراد کمتر دیده می شود و غالباً با بی حالی وسرگیجه همراه است.
در کمبود آهن ، سطح هموگلوبین پایین در گلبول های قرمز به معنای نرسیدن اکسیژن کافی به اندام ها از جمله مغز است.
در نتیجه رگهای خونی در مغز می توانند متورم شوند و این باعث فشار به مغز و سردرد می شود.
اگرچه دلایل زیادی برای سردرد وجود دارد ، اما سردردهای مکرر به همراه سرگیجه می تواند نشانه کمبود آهن باشند.
تپش قلب
ضربان قلب قابل توجه ، که به عنوان “تپش قلب” نیز شناخته می شود ، می تواند یکی دیگر از علائم کم خونی فقر آهن باشد.
هموگلوبین پروتئین موجود در گلبول های قرمز است که به انتقال اکسیژن در بدن کمک می کند.
در فقر آهن ، سطح هموگلوبین پایین به معنای این است که قلب برای حمل اکسیژن باید به سختی کار کند.
همین می تواند به ضربان قلب نامنظم منجر شود ، و باعث شود که احساس کنید قلب شما به طور غیر طبیعی دارای ضربان خیلی بالایی است.
در موارد شدید این امر می تواند منجر به بزرگ شدن قلب ، صداهای غیرطبیعی قلب و یا نارسایی قلبی شود.
با این حال ، این علائم بسیار کم مشاهده می شود. و برای تجربه آنها باید برای مدت طولانی از کمبود آهن رنج ببرید.
مو و پوست خشک و آسیب دیده
خشک شدن و آسیب دیدن پوست و مو می تواند علائم کمبود آهن باشد.
این امر به این دلیل است که وقتی بدن شما از نظر آهن دچار کمبود است مقدار کم اکسیژن باعث می شود که اکسیژن بیشتر برای عملکردهای مهم تر به سمت ارگان ها و سایر بافت های بدن هدایت می شود.
هنگامی که پوست و مو از اکسیژن کمتری برخوردار باشند ، خشک و ضعیف می شوند.
در موارد شدیدتر فقر آهن علاوه بر خشکی و ضعف پوست و مو، ریزش مو نیز ایجاد می شود.
کاملاً طبیعی است که برخی موها هنگام شستشو روزانه یا به طور طبیعی از بین بروند ، اما اگر به صورت غیر نرمال و توده ای موهای خود را از دست می دهید باید نگران کمبود آهن در بدن خود باشید.
تورم و درد زبان و دهان
گاهی اوقات فقط نگاه کردن به داخل یا اطراف دهان می تواند نشان دهنده علائمی باشد که نشان می دهند که آیا شما از کم خونی فقر آهن رنج می برید یا خیر.
این علائم شامل موارد زیر است :
- تورم
- التهاب
- کم رنگ شدن و یا صاف شدن عجیب و غیر عادی زبان
پایین بودن هموگلوبین در فقر آهن می تواند باعث لکه دار شدن زبان شود ، در حالی که سطوح پایین میوگلوبین می تواند باعث ایجاد درد ، صاف شدن و تورم آن شود.
میوگلوبین پروتئینی در گلبول های قرمز است که از عضلات شما ، مانند عضله ای که زبان را تشکیل می دهد حمایت می کند .
کمبود آهن همچنین می تواند باعث خشکی دهان ، ترک های قرمز رنگ در گوشه های دهان و یا زخم های دهانی شود.
پاهای بی قرار
کمبود آهن با سندرم پای بی قرار مرتبط است.
سندرم پای بی قرار یک فشار قوی است که باعث می شود پاها را در حالت استراحت تکان دهید.
همچنین می تواند باعث مور مور شدن و احساس خارش ناخوشایند و عجیب در پاها شود.
معمولاً شب ها بدتر است ، به این معنی که مبتلایان ممکن است برای خوابیدن تلاش زیادی بکنند . دلایل سندرم پای بی قرار کاملاً مشخص نشده است.
با این حال ، تصور می شود تا ۲۵٪ از افراد مبتلا به سندرم پای بی قرار ، کم خونی فقر آهن دارند و هر چه سطح آهن پایین تر باشد ، علائم آن نیز بدتر است .
ناخن های شکننده یا قاشقی شکل
یکی از علائم کمتر شایع فقر آهن ناخن های شکننده یا قاشقی شکل است که به آن کویلونیشیا “koilonychia” می گویند.
این شرایط اغلب با ناخن های شکننده آغاز می شود که به راحتی می شکنند و ترک می خورند.
در این سندروم ناخن ها به خصوص ناخن های دست گود و فرو رفته میشوند و حالت قاشق مانند پیدا میکنند که بسیار نازک هستند و به راحتی ترک می خورند یا می شکنند.
با این حال ، این یک عارضه جانبی نادر است و معمولاً فقط در موارد شدید آنمی فقر آهن مشاهده می شود.
سایر علائم بالقوه
چندین نشانه دیگر وجود دارد که می تواند علامت کمبود آهن باشد. این نشانه ها معمولاً کمتر دیده می شوند و به غیر از کمبود آهن ممکن است در اثر شرایط متعدد دیگری نیز در بدنتان ایجاد شوند.
از جمله این علائم می توان به موارد زیر اشاره کرد :
هوس های عجیب :
هوس کردن مواد عجیب و غریب یا غیر خوراکی را “پیکا” می نامند.
معمولاً میل به خوردن یخ ، خاک رس ، خاک ، گچ یا کاغذ است و می تواند نشانه کمبود آهن باشد.
این علامت می تواند در دوران بارداری نیز خود را نشان دهد.
احساس اضطراب:
عدم وجود اکسیژن در بافت های بدن به دلیل کمبود آهن ممکن است باعث احساس اضطراب شود. با این حال ، با اصلاح سطح آهن ، این مسئله به راحتی بهبود پیدا می کند.
دست و پا سرد:
کمبود آهن به معنای کمبود اکسیژن در دست ها و پاهای شما است. این باعث می شود برخی از افرد سرما را راحت تر از حالت معمول حس کنند و یا اینکه به طور کلی دست و پای سردی داشته باشند.
عفونت های مکرر:
از آنجا که آهن برای یک سیستم ایمنی سالم مورد نیاز است ، عدم وجود آن ممکن است باعث شود شما بیش از حد معمول دچار بیماری های مختلف شوید.
اگر فکر می کنید دچار کمبود آهن هستید چه باید بکنید؟
اگر فکر می کنید کم خونی فقر آهن دارید ، توصیه های زیر را در نظر بگیرید.
با دکتر خود صحبت کنید
اگر فکر می کنید علائم کمبود آهن را دارید ، باید برای مراجعه به پزشک خود برنامه ریزی کنید.
یک آزمایش خون ساده تأیید می کند که آیا شما کم خونی فقر آهن دارید یا خیر.
اگر پزشک تأیید کرد که فقر آهن دارید ، احتمالاً با افزایش میزان دریافت آهن از رژیم غذایی یا با مکمل های آهن ، می توانید آن را به راحتی درمان کنید.
هدف اصلی درمان ، بازگرداندن سطح هموگلوبین خون به حالت عادی و پر کردن ذخایر آهن در بدنتان است.
سعی کنید اطمینان حاصل کنید که به مقدار کافی آهن از طریق رژیم غذایی دریافت می کنید.
و فقط در صورت توصیه پزشک ، مکمل ها را مصرف کنید.
غذاهای غنی از آهن بخورید
اگر پزشک فکر می کند کمبود آهن شما ممکن است به دلیل کمبود آهن در رژیم غذایی شما ایجاد شده باشد ، به فکر مصرف بیشتر غذاهای غنی از آهن باشید ، مانند:
- گوشت قرمز و گوشت مرغ
- سبزیجات سبز تیره و برگدار، مانند اسفناج و کلم
- میوه های خشک مانند کشمش و زردآلو
- نخود فرنگی ، لوبیا
- غذای دریایی
- غذاهای حاوی آهن
- دانه ها و آجیل ها
به تقویت فرایند جذب آهن در بدن خود کمک کنید
نکته مهم این است که خوردن ویتامینC به بدن شما کمک می کند تا آهن را بهتر جذب کند.
مطمئن شوید که به اندازه کافی غذاهای سرشار از ویتامینC مانند میوه و سبزیجات مصرف می کنید.
همچنین می توانید از غذاهای خاصی که زیاده روی در مصرف آنها مانع از جذب آهن می شود پرهیز کنید.
این مواد شامل چای و قهوه و غذاهای پر کلسیم مانند لبنیات و غلات سبوس دار است.
در صورت توصیه پزشک از مکمل های آهن استفاده کنید
به طور کلی ، شما باید مکمل آهن را به عنوان آخرین راه حل و در صورت توصیه پزشک مصرف کنید.
اگر نتوانید میزان آهن بدن خود را تنها از طریق رژیم غذایی بازیابی کنید ، باید از مکمل ها استفاده کنید .
اگر مکمل آهن مصرف می کنید ، سعی کنید با آن آب پرتقال بنوشید تا جذب آهن را تقویت کند.
به خاطر داشته باشید که مصرف مکمل های آهن عوارض ناخوشایندی از جمله موارد زیر را نیز به همراه دارد :
با این حال ، این عوارض معمولاً با گذشت زمان کاهش می یابد و بستگی به دوز آهن مصرفی شما دارد.
در پایان …
کم خونی فقر آهن شایع ترین نوع کم خونی در سراسر جهان است.
در برخی از افراد نشانه های آشکاری دارد ، در حالی که برخی دیگر اصلاً هیچ کدام از آنها را تجربه نمی کنند ، که اغلب به شدت کم خونی بستگی دارد.
اگر فکر می کنید علائم کمبود آهن را دارید ، حتما به پزشک خود مراجعه کنید.
اینکه با دیدن نشانه ها تشخیص سرخود داشته باشید کار اشتباهی است.
خوشبختانه ، اکثر اشکالات کمبود آهن را می توان با استفاده از یک رژیم غذایی غنی از آهن یا مکمل های آهن ، به راحتی درمان کرد.
برای اطلاع از اخبار بروز در حوضه سلامت و پزشکی , صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید.
