پریود نامنظم و دلایل آن
پریود خانم‌ها موضوعی است که در کشور ما خیلی کم به آن پرداخته شده است که احتمالا دلیل آن تابو بودن این موضوع است. نکته ناراحت‌کننده در مورد این موضوع این است که آموزش های کم و بی‌کیفتی درباره ی این موضوع طبیعی بدن بانوان، به آنها داده شده است. آموزش هایی که دختران، بیشتر از دوستان خود که آنها نیز تجربه کمی دارند فرا گرفته‌اند.
خانم ها در طول زندگی تقریبا ۴۵۶ بار پریود می‌شوند و اگر طول هر دوره پریود را متوسط ۵ روز در نظر بگیریم، تقریبا ۶ سال و ۳ ماه از عمرشان را پریود هستند. پس پریود خانم ها مسئله‌ای جدی است که حتما باید درباره‌ی آن آموزش هایی صحیح و کامل داده بشود. برای همین ما وب سایت زندگی سالم تصمیم گرفتیم درباره‌ی پریود صحبت کنیم.
چرا پریود می شویم؟
پریودشدن راهی برای خروج بافت‌هایی از بدن است که دیگر به آنها نیازی نیست. هر ماه، بدن زنان بالغ برای بارداری خود را آماده می‌کند. پوشش دیواره رحم در حین آماده‌‌شدن برای تغذیه تخمک بارور، ضخیم می‌شود. تخمک مذکور از تخمدان آزاد می‌شود و آماده است تا بارور شود و در پوشش داخلی رحم جای بگیرد.
بیشتر بخوانیم : چرا زنان پریود می شوند ؟
حال اگر تخمک بارور نشود، بدن به پوشش ضخیم دیواره رحم نیازی نخواهد داشت؛ پس پوشش دیواره رحم کنده می‌شود و به‌شکل خون و لخته‌های خونی از واژن بیرون می‌رود. این فرایند در هر ماه تکرار می‌شود.
چه زمانی اولین پریود شروع می‌شود؟
بیشتر دخترها اولین بار در ۱۱ تا ۱۴ و نیم سالگی پریود می‌شوند، اما به‌طورکلی از ۹سالگی تا ۱۶سالگی طبیعی است. به‌ندرت، دخترانی هستند که در ۸ سالگی پریود را آغاز می‌کنند.
نشانه‌های شروع اولین پریود چیست؟
چند نشانه وجود دارد که نشان میدهد دختر درحال نزدیک‌شدن به اولین پریودش است. اغلب چند سال قبل از شروع اولین قاعدگی، پستان‌ها و موهای زائد بدن دختر رشد می‌کنند؛ اما معمولا از یک سال قبل، نوعی جهش چشمگیر در رشد اندام او و موهای زائد از جمله موهای زیربغل مشاهده می‌شود.
چگونه برای اولین پریودتان آماده باشید؟
احتمال دارد قبل از شروع اولین قاعدگی جسته‌وگریخته یک‌سری اطلاعات از دوستان، والدین یا معلمان‌تان به دست آورده باشید؛ اما بازهم وقتی برای اولین‌بار با آن روبه‌رو می‌شوید، احتمالا برایتان عجیب و متفاوت از تصورات‌تان خواهد بود. بسیاری از دخترها اولین باری که پریود می‌شوند، میزان خون‌ریزی‌شان سبک است و ممکن است شبیه لکه‌بینی یا خروج مقدار کمی خون از واژن باشد. در دفعات بعد معمولا این شرایط تغییر خواهد کرد.
بیشترین مقدار خون و بافت در زمان پریود، در ۲ روز اول خارج می‌شود و بعد از آن کاهش می‌یابد. بااین‌حال، میزان خون‌ریزی در هر فرد متفاوت است. برخی دخترها تا ۷ روز خون‌ریزی خواهند داشت، اما اگر تا ۵ روز هم تمام شود، طبیعی است. معمولا جریان خون در روزهای آخر (پنجم تا هفتم) کاهش می‌یابد. خونی که از شما خارج می‌شود ممکن است گاهی قرمز، گاهی قهوه‌ای یا حتی سیاه باشد.
پریود نامنظم چیست؟
پریود بخشی از چرخه قاعدگی زنان است. در دوران پریود، دیواره رحم موسوم به آندومتر کنده می‌شود. این پاک‌سازی ماهیانهٔ دیوارهٔ رحم با خون‌ریزی از رحم و خروج آن خون از واژن همراه است. قاعدگی یا همان پریودشدن از سن بلوغ یعنی حوالی ۱۰ تا ۱۶سالگی شروع می‌شود. این روند تا یائسگی ادامه پیدا می‌کند؛ یعنی زمانی که زنان به ۴۵ تا ۵۵سالگی می‌رسند.
مقاله مرتبط : ۸ دلیل عقب افتادن پریود و قاعدگی نامنظم
پریود نامنظم، که به آن oligomenorrhea هم گفته می‌شود، به دلایل مختلفی رخ میدهد؛ مثلا تغییر روش‌های پیشگیری از بارداری، به‌هم‌خوردن تعادل هورمون‌ها، تغییرات هورمونی در شُرف یائسگی و ورزش‌های شدید از عوامل بروز آن هستند.
درمان پریود نامنظم در دوران بلوغ یا در شرف یائسگی ضروری نیست؛ اما اگر چنین چیزی در سال‌های باروری و تولیدمثل رخ بدهد، لازم است با پزشک درباره آن صحبت شود.
اگر چرخه منظمی ندارید، بهتر است به علائمی که بدنتان به شما نشان و خبر از پریود شدن میدهد توجه کنید. این علائم عبارتند از:
اثرات هورمون بر پریود چیست؟
تغییرات چرخه عمر که بر تعادل هورمونی بدن اثر می‌گذارد شامل بلوغ، یائسگی، بارداری، زایمان و شیردهی می‌شود. در دوران بلوغ، بدن تغییرات بسیار زیادی می‌کند. امکان دارد که به تعادل‌رسیدن سطح استروژن و پروژسترون سال‌ها طول بکشد. در چنین حالتی، پریود نامنظم رایج است.
قبل از یائسگی هم زنان اغلب دچار پریود نامنظم می‌شوند و ممکن است میزان خون‌ریزی‌شان در هر بار پریود با دفعهٔ قبلی متفاوت باشد. یائسگی زمانی رخ میدهد که از آخرین پریود حدود ۱۲ ماه می‌گذرد. بعد از یائسگی، دیگر پریودشدن در کار نیست.
در طول بارداری هم پریود متوقف می‌شود و بیشتر زنان تا زمانی که به نوزاد شیر می‌دهند، پریود نمی‌شوند. روش‌های پیشگیری از بارداری می‌توانند از دلایل خون‌ریزی نامنظم باشند؛ برای مثال شاید وسایل پیشگیری داخل‌رحمی مانند آیودی (IUD) موجب خون‌ریزی شدید شوند. قرص‌های ضدبارداری هم باعث می‌شوند که در فاصلهٔ بین دو پریود، لکه‌بینی (خون‌ریزی سبک بین دو پریود) به وجود بیاید.
زمانی که برای نخستین بار از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌شود، پریود با خون‌ریزی سبکی همراه خواهد بود که کمتر از همیشه طول می‌کشد. این مشکل معمولا بعد از چند ماه حل می‌شود.
عوامل دیگر پریود نامنظم چیست؟
تغییرات دیگری که باعث بروز پریود نامنظم می‌شوند هم به شرح زیر هستن۲۱
- کاهش وزن شدید
- افزایش وزن شدید
- استرس‌های عاطفی
- اختلالات در خوردن مانند بی‌اشتهایی عصبی یا بولیمیا
- ورزش‌های شدید مانند دوی ماراتون
مقاله مرتبط : پریود یا عادت ماهانه زنان، هرآنچه در مورد آن باید بدانیم
اختلالات دیگری هم وجود دارند که باعث پریود نامنظم یا پریودنشدن می‌شوند.
درمان نامنظم‌بودن پریود چیست؟
درمان نامنظم‌بودن پریود وابسته به علت وقوع آن است:
- بلوغ و یائسگی: نامنظم‌بودن پریود در دوران بلوغ یا نزدیک‌شدن به یائسگی معمولا نیاز به درمان ندارد.
- پیشگیری از بارداری: اگر خون‌ریزی غیرعادی به‌خاطر روش‌های پیشگیری است و در طول چند ماه هم ادامه دارد، باید با پزشک متخصص درباره استفاده از روش‌های دیگری برای پیشگیری صحبت شود.
- سندورم تخمدان پلی‌کیستیک و چاقی مفرط: اگر فردی به این دو مشکل دچار باشد، با کاهش وزن می‌تواند به منظم‌شدن پریود خود کمک کند. هرقدر وزن کمتر باشد، بدن به تولید انسولین کمتری نیاز خواهد داشت. در نتیجه، تستسترون کمتری در بدن به وجود می‌آید و شانس تخمک‌گذاری افزایش پیدا می‌کند.
- مشکلات تیروئید: برای رفع مشکلات تیروئید نیاز به درمان‌هایی مانند دارودرمانی، درمان با یُد رادیواکتیو یا جراحی است. در هر صورت، برای درمان تیروئید، باید به پزشک مراجعه شود.
- استرس یا اختلالات خوردن: علت نامنظم‌شدن پریود اگر استرس و مشکلات روحی، کاهش وزن ناگهانی یا اختلالات خوردن باشد، نیاز به روان‌درمانی به وجود می‌آید؛ مثلا تکنیک‌های ریلکسیشن، مدیریت استرس و مشاوره با روان‌شناس به فرد کمک خواهد کرد.
امکان متوقف‌کردن پریود وجود دارد؟
- استفاده از قرص‌های ضدبارداری: اگر روزانه قرص‌های ضدبارداری مصرف شود، بعد از یک سال، احتمال متوقف‌کردن پریود به ۷۰ درصد می‌رسد.
- تزریق هورمون: تزریق هورمون می‌تواند تا ۲۲ ماه، باروری را تحت‌تأثیر قرار دهد. بعد از یک سال تزریق، ۵۰ تا ۶۰ درصد احتمال متوقف‌شدن چرخه پریود وجود خواهد داشت. بعد از ۲ سال تزریق هم این احتمال به ۷۰ درصد می‌رسد.
- آیودی هورمونی : استفاده از آیودی (روش‌های پیشگیری داخل‌رحمی) به‌مدت یک سال هم تا ۵۰ درصد، شانس پریودنشدن را بالا می‌برد.
- ایمپلنت پیشگیری از بارداری در بازو : ایمپلنت پیشگیری از بارداری در بازو هم روشی برای جلوگیری از بارداری است. در این روش، میله پلاستیکی و منعطفی زیر پوست بالای بازو قرار داده می‌شود و با ترشح پروژسترون به خون، از باردارشدن جلوگیری می‌کند. احتمال متوقف‌شدن پریود بعد از دو سال استفاده از این روش، حدود ۲۰ درصد است.
چه شرایطی موجب بدتر شدن درد قاعدگی می‌شود
شرایط پزشکی زمینه‌ای زیر با درد قاعدگی مرتبط است:
- آندومتریوز: رشد غیرطبیعی بافت درون رحم (آندومتر) در جایی خارج از رحم
- فیبروئیدهای رحم: ایجاد تومورهای غیرسرطانی و زائده‌هایی در دیواره‌ی رحم
- آدنومیوز : گسترش بافتی که رحم را پوشانده است به سمت دیواره‌های ماهیچه‌ای رحم
- بیماری التهابی لگن : عفونت منتقل‌شده ازطریق رابطه‌ی جنسی که توسط یک باکتری ایجاد می‌شود
- تنگی دهانه‌ی رحم: کوچک‌بودن دهانه‌ی گردن رحم که باعث محدودشدن جریان قاعدگی می‌شود
به‌گفته‌ی پژوهشگران دانشگاه نورث وسترن شیکاگو، چرخه‌های قاعدگی نامنظم و نشانه‌های قبل از قاعدگی و همچنین درد قاعدگی در زنان مبتلا به اختلال ریتم شبانه‌روزی خواب بیشتر مشاهده می‌شود.
اپلیکیشنی برای دنبال کردن پریود و سندروم پیش از قاعدگی
برنامه Period Tracker Clue اپلیکیشنی ویژه بانوان است که با نصب آن می توانید با وارد کردن تاریخ دقیق عادت ماهیانه تان را در برنامه از زمان دقیق عادت ماهیانه بعدی تان و روزهایی که در آنها احتمال بارداری وجود دارد مطلع شوید. علاوه بر این میتوانید اطلاعاتی درباره به تخمک گذاری زودتر از موعد نیز بدست آورید و همچنین از روزهای سندرم پیش از قاعدگی خود اطلاع پیدا کنید و برای خود برنامه ریزی های شخصی انجام دهید.
و همچنین با این برنامه میتوانید حالات روحی و روانی خود را در هر روز در برنامه وارد کنید تا بتوانید اثر روزهای مختلف در یک سیکل ماهانه و تغییرات هورمونی را بر حالات روحی و روانی خود بررسی کنید. این برنامه می تواند اطلاعات دقیقی را در اختیارتان قرار دهد تا در صورت لزوم در اختیار پزشکتان قرار دهید.
می تونید از لینک‌های زیر این اپلیکیشن رو دانلود کنید:
نسخه سیستم عامل اندروید نسخه سیستم عامل IOS
منابع مورد استفاده در این مقاله : medicalnewstoday ، medicalnewstoday ، everydayhealth ، webmd
